Sevgililer Günü için geri sayım başladı. 2 haftadan daha kısa bir süre kalan bu özel günü heyecanla bekleyen çiftler Sevgililer günü ne zaman 2022? | 14 Şubat 2022 hangi gün? sorularının cevabı için araştırmaya koyuldu. Biz de haberimizde bu sorunun cevabına ve Sevgililer Günü'nün anlam ve önemine değindik. İşte detaylar...
SEVGİLİLER GÜNÜ NE ZAMAN 2022?
Bazı insanların kapitalizme hizmet, bazılarınınsa partneriyle güzel bir gün geçirmek için bahane olarak gördüğü Sevgililer Günü, her yıl Şubat ayının 14. günü kutlanıyor. Dünyanın birçok ülkesinde Valentine's Day olarak bilinen ve kültürlere göre farklı kutlama biçimlerine sahip olan 14 Şubat Sevgililer Günü'nün tarihi, Roma Katolik Kilisesi'nin inancına dayanmakla birlikte dinsel bir sebebe bağlanmaz. Yani sadece Hristiyanlar için değil İslam alemi tarafından da kutlanan bu özel günde, ülkemizde kırmızı renginin ve gül motiflerinin öne çıktığı hediyelerle taraflar birbirini sevindirirken çiftler arasında özellikle kadınların önem verdiği bugünün tarihine gelin birlikte bakalım.
SEVİGLİLER GÜNÜ ANLAMI
Sevgililer Günü, her yıl şubat ayının 14. günü, birçok ülkede kutlanan özel gündür. Kökeni, Roma Katolik Kilisesi'nin inanışına dayanan bu gün, Valentine ismindeki bir din adamının adına ilan edilen bir bayram günü olarak ortaya çıkmıştır. Bu sebeple bazı toplumlarda "Aziz Valentin Günü" (İngilizce: St. Valentine's Day) olarak bilinir.
Valentine kelimesi, Batı medeniyetlerinde hoşlanılan kişi veya sevgili anlamlarında da kullanılır.
Günümüzde, bazı toplumlarda sevgililerin birbirine hediyeler aldığı, kartlar gönderdiği özel bir gün olarak devam etmektedir. Tahminlere göre 14 Şubat günü, tüm dünyada 1 milyar civarında kart gönderilmektedir. Bunun yanı sıra hediye alımlarından kaynaklı piyasada satışlar artmaktadır.
SEVGİLİLER GÜNÜ TARİHÇESİ
Şubat ayı ortasının aşk ile ilişkisi antik çağlara dayanmaktadır. Antik Yunan takvimlerinde, Ocak ayı ortası ile Şubat ayı ortasının arasında kalan zaman Gamelyon ayı olarak adlandırılmıştı ve Zeus ile Hera'nın kutsal evliliğine adanmıştı.
Antik Roma'da 15 Şubat, bereket tanrısı Lupercus'un onuruna, Lupercalia günü olarak kutlanmaktaydı. Bu günde, Lupercus'un din adamları tanrıya keçi kurban ederlerdi. Daha sonra kafalarının üstüne koydukları bir parça keçi derisi ile Lupercus'u simgeleyerek, Roma sokaklarında koşturup, karşılaştıkları herkese dokunurlardı. Genç kızlar gönüllü olarak ileri atılır ve bereket tanrısının dokunuşundan paylarını almaya çabalarlardı. İnanışa göre bu dokunuş sayesinde doğurganlıkları kolaylaşacaktı.
Lupercalia bayramının arifesi olan 14 Şubat'ta genç erkeklerin genç kızların isimleri yazlı kura çekerek bayram boyunca 'çift' olma alışkanlığı vardı. 469'da Papa bu gayri-Hristiyan bayramını yasaklayarak sadece kura çekilişine izin verdi. Ancak artık kuralarda kızların değil azizlerin isimlerini yazılıydı.
1908 tarihli Katolik Ansiklopedisi'ndeki eski şehitler listesinde, 14 Şubat gününe kayıtlı, inancı yüzünden öldürülmüş üç tane Aziz Valentine geçmektedir.
Romantik aşk ile Valentine arasındaki bağlantı tarihi dokümanlarda hiç geçmemektedir ve kimi tarihçilere göre sadece bir efsanedir. Valentine'nin onuruna kutlama günü, 14 Şubat 496 yılında Papa Gelasius tarafından ilan edilmiştir.
1969 yılında kilise, takviminden Aziz Valentine gününü çıkarmıştır.
Romantik aşk ile Valentine arasındaki bağlantı ilk olarak 14. yüzyıla ait kaynaklarda görülmektedir. 1381 tarihli Parlement of Foules adlı kitaba göre, Fransa'da ve İngiltere'da 14 Şubat geleneksel olarak kuşların çiftleşme günü olarak bilinmekteydi. Günün bu özelliğinden dolayı sevgililer birbirlerine güzel sözler yazan notlar vermekteydi ve bu notlarda birbirlerine Valentine diye hitap etmekteydiler.
Hristiyan olduğu için öldürülmüş din adamı Valentine ile romantik aşk arasındaki ilişkiyi anlatan efsanelerin 14. yüzyılda ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu efsanelerde geçen başlıcaları şöyledir:
Valentine, öldürüleceği günden bir gün önce gardiyanın kız kardeşine "Valentine'ninden" imzalı bir aşk notu vermişti.
Valentine, Romalı askerlerin evlenmesinin yasak olduğu dönemlerde; gizlice evlenmelerine yardım etmişti.
14 ŞUBAT 2022 HANGİ GÜN?
2022 yılında 14 Şubat, denk geldiği gün açısından da çiftlerin bu özel günde yan yana olmalarına dezavantaj sağlıyor. 14 Şubat 2021 Pazartesi gününe denk gelirken çalışan partnerlerin de birbirine vakit ayırabileceği Sevgililer Günü için planlar şimdiden yapılmaya başlandı bile.
Sevgililer günündeki en yaygın uygulama eşe ya da sevgiliye verilen karttır. Bu kartlara sevgi mesajları, aşk şiirleri vs. yazılır.
Sevgililer gününde hemen herkes sevgililerine veya eşlerine bu günün ruhu ile bütünleşen, karşı tarafa sevgilerini anlatan hediyeler verir. Bu hediyelerin başında çiçekler ve çikolata gelir.
Sevgililer Gününü çiftler genellikle başbaşa geçirirler. Başbaşa gidilen romantik bir yemek ya da evde hazırlanan romantik bir sofra en yaygın kutlamalardandır.
Çiftler, Sevgililer Günü'nün gecesinin de özel olması için çaba gösterirler. Kimi çiftler, bu güne has, cinselliği ön plana çıkarıcı kıyafetler ve iç çamaşırları alırlar. En çok tercih edilen renk, tutkuyu sembolize eden kırmızıdır.
Bunların yanı sıra, Sevgililer Günü çok sayıda evlenme teklifinin de gerçekleştiği bir gündür.
Önümüzdeki seneler için Sevgililer Günü takvimi şöyle:
14 ŞUBAT 2022 PAZARTESİ
14 ŞUBAT 2023 SALI
14 ŞUBAT 2024 ÇARŞAMBA
14 ŞUBAT 2025 CUMA
DÜNYADA SEVGİLİLER GÜNÜ KUTLAMALARI
Suudi Arabistan'da resmi olarak da sevgililer günü kutlamasında kullanılan ürünlerin satışı yasaktır. Özbekistan,Türkmenistan, Malezya, Endonezya, İran ve Pakistan Sevgililer gününü kutlamayan ülkelerdir.
FRANSA
Bizde pek yaygın değil, ama Batılı kültürlerde 14 Şubat'ta birbirine özel kartlar yollama geleneği çok baskın. Tarihte ilk sevgililer günü kartını Fransız hanedan mensubu Orleans Dükü Charles, 1415'te savaş esiri olarak Londra Kalesinde hapis yatarken eşi Bonne d'Armagnac'a yollamış ve ona özlemini bir şiirle dile getirmiş: "Je suis desja d'amour tanné, ma tres doulce Valentinée" yani diyor ki, "Aşk ateşiyle yanıyorum, benim pek narin sevgilim."
Ancak güzel Bonne, eşi hapisten çıkamadan hayata veda etmiş, aşıklar kavuşamamış. Böylece Orleans Dükü, önce Fransa'da, sonrasında tüm dünyada asırlarca sürecek bir geleneğin yolunu açmış. 1700'lerde Fransız danteli kurdeleler, kurutulmuş çiçekler, melek ve güvercin resimleriyle süslenen el yapımı kartlar tüm Avrupa'ya yayılmış. İçinde hazır bir şiir bulunan, bilinen ilk basılı sevgililer günü kartı ise 1797 tarihli, elle renklendirilmiş ve İngiltere'de York Castle Museum'da bulunuyor ve günümüzün Hallmark kartlarının atası sayılıyor. Kraliçe Victoria döneminde bu kartlar okyanusu aşıp Amerika'ya da yayılmış. Bu gelenek bize sevgilimiz için bir kitapçıdan hiç de özel olmayan bir kart beğenip içini "Seni seviyorum" şeklinde imzalamaktan daha fazlasını yapabileceğimizi anlatıyor.
DANİMARKA
Danimarka'da önceleri 14 Şubat kutlaması, mevcut sevgililer için değil, hoşlandığı kişiye kalbini açmak isteyen bekarların bayramıymış. Sevdiceğine gaekkebrev adı verilen eğlenceli bir şiir yollayan gizli hayran, daha sonra heyecan içinde olacakları beklermiş. Yalnız bir gaekkebrev hazırlamak o kadar kolay değil. Gelenek net. "Aşk emek ister" sözünün hakkını verircesine bu iş için sadece yetenekli bir şair değil, kağıt kesme sanatında da başarılı olmak gerekiyor. Öncelikle sevdiğinizin hoşuna gidecek, onu güldürecek bir şiir yazıp, bunu keserek dantel gibi oyduğunuz süslü bir kağıda geçiriyorsunuz. Notun altını "....." şeklinde isminiz kaç harfliyse o kadar nokta koyarak imzalıyorsunuz ki, heyecan dozu yükselsin. Eğer notu alan kişi gizli hayranının kim olduğunu bilebilirse ödül olarak Paskalya'da bir yumurta almayı hak ediyor.
Sonradan Hıristiyanlaşmış diğer pagan geleneklerinin hemen hepsindeki gibi buradaki imgeler de çiftleşmeyi çağırıştırıyor. İsa'nın dirilişini simgeleyen Paskalya yortusu yani Easter, aslında bilindiği üzere Ortadoğu'nun ana tanrıçası İştar'ın bereket/ çiftleşme bayramı. Yumurta ve tavşan da tanrıçaya ait doğurganlık simgeleri. Buradan hareketle Hıristiyanlık öncesinde sevdiğine Paskalya'da yumurta hediye etmenin anlamını görebilmek için alim olmaya gerek yok. Danimarka'da sevgililer günü kutlamaları 90'lı yıllar itibariyle tüm dünyaya ayak uydurup birbirine gül ve çikolata hediye eden sevgililere teslim olmuş. Yine de Gaekkebrev'in özellikle kırsal kesimde bir gelenek olarak sürdüğü hatta şehirli gençler tarafından bir eğlence aracı olarak yeniden keşfedildiği söyleniyor.
GALLER
Galler ülkesi, malum Keltlerin memleketi. 14 Şubat'ı kutlamıyorlar, çünkü onların zaten milli bir sevgililer günü var. Aşk düğümünün ve günümüzde hala uygulanan neredeyse bütün düğün ritüellerinin yaratıcısı ve uygulayıcısı olan Keltlerin sevgilileri kutsayan kendilerine ait bir azizlerinin olmasına şaşmamalı. Aziz Dwynwen günü Galler'de 25 Ocak'ta kutlanıyor.
Kelt erkekleri kadınlarına dünyanın genelinden farklı olarak güller ve çikolata yerine üzerinde özel simgeler olan oyma tahta kaşıklar hediye ediyorlar. Aşk kaşıkları, genellikle işlevsel değil, sadece süs amaçlı. Üzerlerine oyulan belli simgeler var: çeşitli şekillerde aşk düğümleri, Kelt folklorune hakim olan pagan geleneğinin bir parçası. Bunun dışında at nalı şans, haç inanç, çanlar evlilik, kalpler aşk, tekerlek destek ve kilit güven anlamlarını taşıyor. Bilinen en eski Kelt aşk kaşığı 1667 tarihli, ancak bu geleneğin çok daha eskiye dayandığı düşünülüyor.
Keltlerle komşu olan İskandinavların da benzer bir geleneği var. Yine ahşaptan oyulmuş bir zincirle birbirine bağlı kaşıklar düğün hediyesi olarak çiftlere veriliyor ve yeni evli çift düğün yemeğini bu birbirine bağlı kaşıklarla yiyor. Tahta kaşıkların evlilikle bağlantısı bizim geleneklerimizde de var. Örneğin bazı bölgelerde köy düğünlerinde bir torbanın içinde; üzerinde beyit ve maniler yazılı kaşıklar dağıtılıyor. Bu beyitler düğünde sesli okunup eğleniliyor.
BREZİLYA
Güney Amerika'nın çok renkli milleti Brezilyalılar, Dia dos Namorados yani tam çevirisiyle sevgililer gününü 14 Şubat yerine 12 Haziran'da kutluyorlar.
Dünyanın kalanının 14 Şubat'ı kutlarken birbirine hediye ettiği çiçek, çikolata ve kartlara ek olarak bu ülkede sevgililere özel müzik festivalleri ve performanslar düzenleniyor. Karnaval ustası bir milletten bekleneceği üzere sokaklar türlü çeşit süslerle dekore ediliyor. Evlerde de aynı şekilde özel süslemelere yer veriliyor.
Buradaki en önemli fark, sevgililer gününde hediyeleşmenin çiftlerle sınırlı olmaması. Brezilyalılar sevgililer gününü eş dost, akraba ve çocuklarla birlikte neşe içinde yenen yemekler ve bolca hediye eşliğinde kutluyor. Bunun aslında çok mantıklı bir sebebi var, çünkü 12 Haziran aslında evliliği kutsayan aziz olarak bilinen Lizbonlu Aziz Antonio'nun kutsal gününün arifesi. Yani insanlar aslında sevgili olmaktan çok evlenip aile olma olgusunu kutluyorlar.
13 Haziran günü boyunca bekar kadınlar simpatias denen ritüeller eşliğinde Aziz Antonio'ya iyi birer koca/ sevgili yollaması için dua ediyorlar. Aynı bayram Portekiz'de de kutlanıyor. Ek olarak 14 Şubat'ın Brezilya'da hiç kutlanmama sebebi bu tarihin Rio karnavalına çok yakın olması. Rio karnavalı özellikle sevgililer günü çılgınlığından kaçmak isteyen bekarların akın ettiği festival olarak da biliniyor.
GÜNEY KORE
Güney Koreli aşıklar, sevgililer günü konusunda çok ciddi. İşin aslı bu sadece bir güne değil, Şubat ve Nisan arasında bir çok güne yayılan bir ritüel. Hatta yıl içinde aşıklara özel tam 13 farklı gün var. Özetle kadınların erkekleri hediyelere boğması 14 Şubat'ta başlıyor. "Beyaz Gün" adı verilen 14 Mart'ta ise erkekler cevaben kadınlara hediyeler veriyor. Buradaki ilginç detay bekarlarla ilgili. 14 Şubat ya da 14 Mart'ta kutlayacak bir şeyi olmayanlar için "Siyah Gün" yani 14 Nisan önemli bir gün.
O gün ülkedeki tüm bekarlar simsiyah giysiler içinde bir araya gelip, yalnızlıklarına lanet edip bütün gün jajangmyeon adı verilen siyah fasulye soslu bir noodle yiyorlar. Bunu en azından günümüz şartlarında tamamıyla depresif bir gün olarak düşünmemek lazım. Ülkede 14 Nisan'ı simsiyah giysiler içinde gülümseyip şakalaşarak, siyah noodle yiyerek geçiren ve durumla oldukça eğlenen gençler çoğunlukta. Yine de duygusallığı en derinden yaşayan Uzak Doğu toplumları için böyle günlerde bir çeşit yas içinde olmak bir gelenek.
ÇİN
Çin'de sevgililer gününün karşılığı Qixi yani Yedinci Gece Festivali. Her yıl ay takviminin yedinci ayının yedinci gününde kutlanıyor. Efsaneye göre göklerin kralının kızı dokumacı Zhinu, bir gün arkadaşlarıyla bir nehirde yıkanmak için yeryüzüne iner ama Niulang adından bir çoban onu görür görmez aşık olur, bir yere gidemesin diye elbiselerini çalar. Tam da bu yüzden Zhinu gökyüzündeki evine geri dönemez.
Çift evlenir ve ikiz çocukları olur ama bu uygunsuz evliliği öğrenen kızın babası, kraliçesini yollayıp kızının saraya/ gökyüzüne geri dönmesini sağlar. Niulang arkasından gider ama araya nehir/ Samanyolu girmiştir, ona ulaşamaz. Zhinu'nun arkasından ağlayan ikizleri ve Niulang'ı duyan kral, çiftin yılda bir kere Qixi'de buluşmasına izin verir. Kuşlar o gün için nehir/ Samanyolu üzerine ağaç dallarından bir köprü yaparlar ve aşıklar kavuşur.
Qixi gecesinde bekar kızlar kavun, karpuz gibi meyvelerden oydukları süsleri, kendilerine iyi birer koca göndermesi için Zhinu'ya sunuyor. Bu hikayede adı geçen Zhinu ve Niulang'ı biz Vega ve Altair yıldızları olarak biliyoruz. Qixi gecesinde bu iki yıldızın kavuşmasını izlemek için ülkedeki çiftler parkları ve açık alanları dolduruyor. Aynı festival çok benzer şekilde Japonya'da da kutlanıyor. Ek bilgi; yedinci ayın yedinci gecesi bu yıl 7 Ağustos'a denk geliyor.
İNGİLTERE
Kökleri kim bilir hangi pagan ritüeline dayanan bir 18. yüzyıl İngiliz sevgililer günü geleneği ise şöyle: 14 Şubat gecesi genç kızlar yastıklarının altına 5 adet defne yaprağı yerleştirirlerse rüyalarında gelecekteki kocalarını görecekleri rivayet ediliyor. Defne yapraklarının dördü yastığın dört köşesine, biri ise tam ortaya iliştiriliyor. Alternatif olarak defne yapraklarını bir kaç damla gül suyuyla ıslatıp yastığın içine yerleştirenler de var.
19. yüzyılda yine İngiltere'de ortaya çıkan başka bir gelenek ise 4 yılda bir 14 Şubat'ta kadınların erkeklere evlenme teklif edebilmesini öngörüyor. Şehir konseyleri tarafından belirlenen ve "artık yıl" adı verilen bu yıllarda bekar kadınların bekar erkeklere postalayacakları sevgililer günü kartları aracılığıyla aşklarını ilan etmeleri mümkün kılınıyordu. Normalde o zamanın ahlaki kuralları için tabu sayılan bu durum, özellikle dul ve yeniden evlenmek isteyen kadınlar için önemli bir fırsattı. Sevgililer günü kartları geleneksel olarak imzasız yollanırdı ancak yollayanın izini sürmek o kadar da zor değildi.
1872 tarihli bir dergiye göre o yıl resmi olarak "artık yıl" kabul edildiği için herhangi bir bekar erkeğin bir kadından sevgililer günü kartı alması otomatik olarak bir evlilik teklifi aldığı anlamına geliyordu. Erkek bu durumda kadından gerekli referansları, mal varlığı dökümünü ve önemli bağlantılarının listesini talep etme hakkına sahipti. Şaka gibi ama gerçek! Ne diyelim, "iki gönül bir olunca samanlık seyran olur" lafı geçmişte de günümüzde de bir ütopyadan ileri gidemiyor. Her ne kadar artık günümüzde bir kadın bir erkeğe evlenme teklif etmek için "artık yıl"ı beklemek zorunda olmasa da geçmişin insanlarının ilişkilerde toplumsal statü ve maddiyat konusunda daha açık, samimi ve net olduklarını söylemek mümkün.
KAYNAK: CNN Türk