Koronavirüsü atlatıyoruz atlattık derken ismini duymaya başladığımız Maymun Çiçeği virüsü yeni bir endişeye yol açmıştı. Pek çok ülkede görülen virüs, henüz ülkemizde görülmediği için büyük bir yankı uyandırmamıştı. Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan ülkemizde ilk vakanın görüldüğüne dair yeni açıklamayla birlikte, vatandaşları bir korku sarmış oldu. Peki Maymun Çiçeği virüsü nedir? Maymun Çiçeği öldürür mü? Nasıl bulaşır? Belirtileri nelerdir?
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NEDİR?
Poxviridae ailesindeki Orthopoxvirus cinsinin bir üyesi olan maymun çiçeği virüsü (Monkeypox) neden olduğu bir hastalıktır. İlk olarak Orta ve Batı Afrika'da ortaya çıkan zoonotik adı verilen bir rahatsızlıktır. Maymunlarda görülen ve su çiçeğine benzetilen bir hastalık olarak 1958'de yapılan çalışmalar sonrasında teşhis edilmiştir. İlk defa maymunlarda görüldüğü için "Maymun Çiçeği" olarak isimlendirilmiştir. Maymunlardan sonra ilk defa bir insanda tespit edilmesi ise 1970 yılında olmuştur. Daha sonra dünyanın pek çok ülkesindeki insanlarda görülmüştür.
Orta Afrika ve Batı Afrika'da farklı genetiklerde görülen virüsün, Orta Afrika'da görülen genetiği daha şiddetlidir ve öldürücü etkisi daha fazladır.
MAYMUN ÇİÇEĞİ ÖLDÜRÜR MÜ?
Çiçek virüsüne akraba olarak bilinen Maymun Çiçeği virüsü, Çiçek virüsüne oranla daha az ölüme neden olan bir virüstür. Öldürücü etkisi daha azdır.
NASIL BULAŞIR?
Daha çok vahşi hayvanların taşıyıcı olduğu bu virüs insanlara ilk olarak hayvanlardan bulaşmıştır. İnsandan insana bulaşma özelliği de bulunmaktadır. İnsandan insana bulaşması, cilt teması, vücuttan salgılanan sıvılar, öksürük hapşırık gibi durumlarda çıkan solunum damlacıkları, hijyenik değilse yatak örtüsü, kıyafet gibi kumaşlardan olur. Yeteri kadar pişmeyen ve bakteri taşıyan etlerin tüketimi, virüslü canlıların et ve sütlerini tüketmek de virüsü bulaştırabilir. Gebelikte, anne virüslü ise bebeğe de plasenta ile bulaşma riski de bulunmaktadır.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bulaşı gerçekleşen virüsün enfekte süresi sıklıkla 6-13 gün arasındadır fakat, 5-21 gün arasında değiştiği de gözlemlenebilmektedir.
Enfeksiyon iki döneme ayrılabilir:
Hastalığın başlangıç döneminde ateş, şiddetli baş ağrısı, lenfadenopati (lenf bezlerinin şişmesi), sırt ağrısı, kas ağrıları ve şiddetli halsizlik görülür. Bu dönem 0-5 gün arasında sürer.
Lenf bezlerinin şişmesi, başlangıçta benzer görünebilen diğer hastalıklarla (suçiçeği, kızamık, çiçek hastalığı) karşılaştırıldığında maymun çiçeği virüsü vakasının ayırt edici bir özelliğidir.
Deri döküntüsü genellikle ateşin ortaya çıkmasından sonraki 1-3 gün içinde başlar. Döküntüler gövdeden ziyade yüz, el, kol, ayak ve bacaklarda daha fazla miktarda görülür. Genellikle yüzde başlayıp avuç içlerini ve ayak tabanlarını etkiler. Ayrıca ağız içi (vakaların %70'inde), genital bölge (%30) ve konjonktiva ile birlikte kornea da (%20) etkilenir.
Döküntü, ardışık olarak maküllerden (düz tabanlı lezyonlar) papüllere (hafifçe kabarık sert lezyonlar), veziküllere (berrak sıvı ile dolu lezyonlar), püstüllere (sarımsı sıvı ile dolu lezyonlar) ve kuruyup dökülen kabuklara doğru değişiklik gösterir.