Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, Enflasyon Raporu 2022-I’in tanıtımı amacıyla Bankanın idare merkezinde düzenlenecek bilgilendirme toplantısında sunum yaptı. Enflasyondaki artışın nedenleri hakkında bilgi veren Kavcıoğlu, 2022 yılı ve sonraki yıllardaki enflasyon hedefi hakkında bilgi verirken döviz kurlarının 20 Aralık'taki düşüşü için konuştu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nun sunumundan öne çıkanlar şöyle:
Türkiye'nin ana ticaret ortaklarında büyüme öngörüleri daha çok yukarı yönlü, 2022 öngörüleri bir miktar aşağı güncellendi. Küresel iktisadi faaliyet üzerindeki risklerin sınırlı olduğunu değerlendiriyoruz, Türkiye'nin dış talep görünümü olumlu seyrini korumaktadır. Enerji fiyatları geçtiğimiz rapor dönemine göre geriledi. Doğal gaz fiyatları 2020 düzeylerine göre oldukça yüksek seyrediyor. Enerji dışı emtialar Ekim-Aralık dönemine göre artışını sürdürdü.
Küresel enflasyonda dikkat çeken artışlar gözleniyor. Özellikle gelişmiş ülkeler için enflasyonun tarihi yüksek seviyelere ulaştığını görüyoruz. Küresel enflasyondaki yükseliş uluslararası piyasalardaki etkileri merkez bankaları tarafından yakından takip ediliyor.
Arz ve tedarik sorunlarının henüz düzelme eğilimine girmediği, enflasyonu artırıcı yönde etki etmeye devam ettiğini değerlendiriyoruz.
Gelişmekte olan ülkelere son dönemde portföy girişleri olduğunu gözlemliyoruz. Gelişmekte olan ülkelerin bir çoğunda da gerek enflasyon gerçekleşmesi, gerek beklentileri hedefin üzerinde seyrediyor. Geçtiğimiz dönemlerden farklı olarak Çin dışındaki Hisse senedi piyasalarına giriş olmuştur.
İktisadi faaliyet 2021 yılı üçüncü çeyrekte kuvvetli seyrini sürdürdü. Net ihracatın yıllık büyümeye katkısı 6,8 yüzde puan ile oldukça yüksek seviyededir. Öncü göstergeler iktisadi faaliyetin güçlü seyrettiğini göstermektedir. Yurt dışı talebin sanayi üretimini 4'üncü çeyrekte de desteklemeye devam ettiğini değerlendiriyoruz.
Aşılamanın hızlanması, küresel ekonomideki toparlanma sürecini destekliyor. Vaka sayılarında artış olsa da aşılamanın katkısıyla izolasyon küresel ölçekte daha gevşek tutuluyor.
Perakende satış ve hizmet cirosunda artış devam ediyor. Kısıtlamaların hafifletilmesi Turizm faaliyetindeki toparlanma eğiliminin belirginleşmesinde önemli rol oynadı.
"ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDE İSTİHDAM ARTIŞININ DEVAM EDEBİLECEĞİNİ ÖNGÖRÜYORUZ"
Kartla harcama verilerine göre salgından daha çok etkilenen hizmet sektörlerinde artış oranlarının daha yüksek olduğunu görüyoruz. İlave kapasite ihtiyacının önümüzdeki dönemde de yatırım talebini destekleyecek bir unsur olduğunu değerlendiriyoruz. İstihdam hizmetler sektörünün öncülüğünde artış eğilimini koruyor. Önümüzdeki dönemde istihdam artışının devam edebileceğini öngörüyoruz.
İhracat miktarı artış eğilimi korudu, ithalat miktarı ise yatay seyretti. Cari işlemler dengesinin 2022 yılında fazla vermesini bekliyoruz.
"DÖVİZ KURUNDAKİ YÜKSELİŞ ENFLASYONDA EN ÖNEMLİ BELİRLEYİCİ OLDU"
Firma ve konut kredileri ivmelenirken, ihtiyaç kredisi yatay seyretmeye devam etti. Ticari kredilerdeki gelişmeleri önemsiyoruz.
Döviz kurundaki yükseliş enflasyonda en önemli belirleyici oldu. Enflasyondaki yükselişte temel mal ve gıdalar öne çıktı. Enflasyondaki yükselişte temel mal, gıda ve enerji grupları öne çıktı.
"DÖVİZ KURLARINA ENDEKSLİ FİYATLAMA DAVRANIŞLARI ENFLASYONDAKİ YÜKSELİŞİN EN ÖNEMLİ BELİRLEYİCİSİ OLDU"
Ertelenen harcamalar üçüncü çeyrekte hızlı bir şekilde gerçekleşti ve iç talep ivmelendi. İç talebin olumlu seyrini koruduğunu gözlemliyoruz. Dış talep olumlu seyrini korudu. Büyümenin daha dengeli bir kompozisyonda gerçekleştiğini değerlendiriyoruz. Döviz kurlarına endeksli fiyatlama davranışları enflasyondaki yükselişin en önemli belirleyicisi oldu.
Kur gelişmelerinin ve artış eğilimini koruyan ithalat fiyatlarının yanı sıra tedarik zincirlerindeki aksamalar da üretici fiyatlarının yükselmesine neden oluyor. Navlun fiyatları arz yönlü sorunların sürdüğünü teyit ediyor.
Dışlar unsurlar için varsayımlarımızı gözden geçirdik ve güncelledik.
2022 YILI ENFLASYON TAHMİNİ
2022 yılı ortalama petrol fiyatları tahmini 80,4 Dolar(Önceki 77,5 dolar). 2023 yılı ortalama petrol fiyatları tahmini 74,3 dolar. 2022 yıl sonu gıda fiyatları tahmini %24,2 (Önceki %13,9). 2022 yılı ortalama ithalat fiyatları değişim tahmini %8,2 (Önceki %6,0). 2023 yılı ortalama ithalat fiyatları değişim tahmini -%,6.
Enflasyonun kademeli olarak hedeflere yakınsayacağını öngörüyoruz. Enflasyonun 2022 yıl sonunda %23,2 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %11,8). Enflasyonun 2023 yıl sonunda %8,2 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %7,0). Enflasyonun, %70 olasılıkla 2022 yılı sonunda %18,6-27,8 aralığında -orta noktası %23,2- gerçekleşeceğini öngörüyoruz (Önceki %9,6-14,0 aralığı ile %11,8). Enflasyonun, %70 olasılıkla 2023 yılı sonunda %3,4-13,0 aralığında -orta noktası %8,2- gerçekleşeceğini öngörüyoruz (Önceki %4,6-9,4 aralığı ile %7,0). Sağlıksız fiyat oluşumlarının zemini ortadan kaldırılmıştır. Önümüzdeki aylarda dezenflasyon sürecinin başlamasını öngörüyoruz.
Ticari ve bireysel kredileri yakından takip ediyoruz. Alınmış olan kararların birikimli etkilerini yeni yılın ilk çeyreği ile birlikte yakından takip ediyoruz.
MB'nin tüm politika araçlarında TL'yi öncelikleyen geniş kapsamlı bir politika çerçevesini gözden geçirme sürecini yürütüyoruz, bu kapsamda liralaştırma süreci MB'nin politikalarının asli unsurlarından biridir."
SORU - CEVAP KISMI
"Dolarizasyonun etkisinin sıfırlanması birinci önceliğimiz. Liralaşmanın enflasyonun üzerinde çok olumlu etkisi olacaktır. Dezenflasyon sürecini hızlı bir şekilde başlatacağız. Liralaşma süreciyle enflasyon tek haneye inecek ve Türkiye'nin gündeminden kalkacak. Bu kararları aldığımızda vatandaşımızın bu noktadaki desteğine güveniyoruz. Bunu çok yakın zamanda görüp yaşayacağız."
MERKEZ BANKASI 20 ARALIK'TA DÖVİZ SATTI MI?
"20 Aralık'ta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tek kuruş satmamıştır. Bireysel ve kurumsallar 20 Aralık'ta 2,25 milyar dolar sattı. Bilançoda rezervlerin düşmesine yönelik yorumlar yanlıştır. Rezervlerdeki düşüşte BOTAŞ'a yapılan döviz satışı etkili oldu. Rezervlerimizin yükseltilmesi yönündeki çalışmalarımız yoğun şekilde devam ediyor. BAE ile swap anlaşması yaptık. 1-2 ülke ile görüşmelerimiz devam ediyor."