Taliban nedir, ne demek? Lideri kimdir? Ne zaman kuruldu? Yönetim şekli nedir? Amacı nedir? Taliban terör örgütü mü? soruları şu sıralar internet mecrasında vatandaşlar tarafından en çok aratılan konular arsında yerini aldı. Bizde bu konuyla ilgili tüm bilgileri haberimizde derledik.
TALİBAN NEDİR, NE DEMEK?
Taliban kelimesi, Arapça talib (öğrenci) kelimesinin çoğulu Taliban (öğrenciler) adından gelmektedir.
TALİBAN NE ZAMAN KURULDU? TALİBAN LİDERİ KİM?
Taliban örgütü ülkenin güneyinde Molla Ömer Ahund liderliğinde yaklaşık 50 medrese öğrencisiyle birlikte 1994'te kuruldu.
Taliban, 1995 yılında ülke genelinde 12 kentte kontrolü sağladı. Yolsuzluklara ve rüşvete savaş açan grubun popülaritesi günden güne arttı. Ele geçirdiği şehirlerde kanunsuzluklar ortadan kaldırılmaya ve emniyet tesis edilmeye başlandı.
ABD'de tarafından terör olarak adlandırılan Taliban, Eylül 1995'te İran sınırındaki Herat eyaletini de ele geçirdi ve tam bir yıl sonra Afganistan'ın başkenti Kabil'i kontrol altına aldı. Daha sonra Sovyet işgaline direnen Afganistanlı mücahitlerin kurucularından biri olan Başkan Burhaneddin Rabbani'nin rejimini devirdi.
TALİBAN YÖNETİM ŞEKLİ NEDİR? AMACI NEDİR?
Gelenekçi bir yapıya sahip Afgan toplumu içerisinde hızla taraftar toplayan ve yükselen grup, amacını, Sovyet savaşı ve akabinde patlak veren iç savaşlar sırasında ortaya çıkan savaş ağalarından kurtulmak olarak, kuruluş felsefesini de Afganistan'da İslam'a dayalı bir yönetim getirmek olarak tanımladı.
1998 yılına gelindiğinde, Taliban Afganistan'ın neredeyse yüzde 90'ını kontrol ediyordu. Mücahidlerin aşırılıklarından ve Sovyetlerin sürülmesinden sonra iç çatışmalardan bıkmış Afganistanlılar, ilk zamanlar Taliban'ı memnuniyetle karşıladılar.
Fakat Taliban, alanını genişlettikçe, hüküm giymiş katillerin ve zina yapanların halka açık infazları ve hırsızlıktan suçlu bulunanların uzuvlarının kesilmesi gibi Şeriat kanunlarının katı kurallarını uygulamaya başladı.
Artık erkeklerin sakal bırakması ve kadınların her yeri kaplayan burka giymesi gerekiyordu.
Yasakların devamı geldi. Televizyon, müzik ve sinemayı yasakladı ve 10 yaş ve üstü kızların okula gitmesini onaylamadı.
TALİBAN'IN AFGANİSTANDAKİ AMACI NEDİR?
Taliban'ın Afganistan'daki amacı, afyon üretim alanlarını ele geçirmek ve dünyadaki eroin kaynağının yüzde 90'ını sağlayan bu kaynağa sahip olmak istediği olarak bilinmektedir.
TALİBAN'IN KAÇ KİŞİLİK ORDUSU VAR?
20 yıldır NATO'dan eğitim alan 300 bin kişilik Afgan ordusu karşısında 60 bin kişilik Taliban ordusu bulunuyor. Taliban büyük şehirleri ele geçirdiğinden kağıt üstünde Afgan ordusundan güçlü bir Taliban var.
TALİBAN TERÖR ÖRGÜTÜ MÜ?
Afganistan'da İslami bir devlet kurmayı amaçlayan silahlı örgüt Taliban, bazı ülkeler tarafından 'terör örgütü' olarak kabul edilirken, bazı ülkeler tarafından Afganistan'da hak arayışında bulunan legal bir örgüt olarak görülüyor.