Türkiye ve dünyayı ablukası altına alan yeni tip koronavirüs salgınına dair yeni tedbirleri 'Ulusa Sesleniş' konuşmasında açıklayan Erdoğan, Tekalif-i Milliye emirlerine değindi. Yapılan açıklamanın ardından ise vatandaşlar çeşitli arama motorlarında Tekalif-i Milliye emirleri nelerdir? sorularını aratmaya başladılar. İşte tüm ayrıntılar...
Peki, Tekalif-i Milliye emirleri nelerdir?
Tekâlif-i Milliye (Millî Yükümlülükler ya da Ulusal Vergiler), Kurtuluş Savaşı'nın dönüm noktalarından olan Sakarya Meydan Muharebesi öncesi ordunun ihtiyacını karşılamak ve Sakarya Savaşı'na hazırlanmak için Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın kanunla kendisine verilen yasama yetkisini kullanarak yayınladığı "Ulusal Yükümlülük" emirleridir. 7 Ağustos 1921'de yayınlanmış olup toplamı on maddedir.
TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ NELERDİR?
Her ilçede bir tane Tekâlif-i Milliye Komisyonu kurulacak.Her ilçede bir tane Tekâlif-i Milliye Komisyonu kurulacak.Halk, elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde orduya teslim edecek.Her aile bir askeri giydirecek.Yiyecek ve giyecek maddelerinin %40'ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.Ticaret adamlarının elindeki her türlü giyim eşyasının %40'ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.Her türlü makineli aracın %40'ına el konacak.Halkın elindeki binek hayvanlarının ve taşıt araçlarının %20'sine el konacak.Sahipsiz bütün mallara el konacak.Tüm demirci, dökümcü, nalbant, terzi ve marangoz gibi iş sahipleri ordunun emrinde çalışacak.Halkın elindeki araçlar bir defa olmak üzere 100 km'lik mesafeye ücretsiz askeri ulaşım sağlayacak.
Tekâlif-i Milliye Emirleri, 7 ve 8 Ağustos 1921 günleri yayımlanmıştır ve on emirden oluşmaktadır. Çok kapsamlı olup bir taraftan aynı vergi mahiyetindeki uygulamayı içermekte, diğer taraftan da hizmet vergisi mahiyetindeki uygulamayı öngörmektedir.
Her ilçede kaymakamın başkanlığında mal müdürü ve ilçenin en büyük askeri amiri ile idare meclisi, belediye ve ticaret odalarının seçtikleri üyelerden oluşan Tekâlif-i Milliye Komisyonları (Milli Yükümlülükler Komisyonları) Kurulacaktır. Bu komisyonlara o yörenin Müdafaa-i Hukuk Dernekleri merkez kurulundan iki üye ile köylerde imamlar ve muhtarlar tabii üye olarak katılacaklardır.Tekâlif-i Milliye Komisyonları derhal toplantılara başlayacak ve hiçbir komisyon üyesine hizmetleri karşılığı ücret ödenmeyecektir. Ayrıca her komisyon iki ay süre ile askeri hizmetleri ertelenmek üzere altı memur çalıştıracaktır.
7–8 Ağustos 1921 yılında yayınlanan 10 maddelik Tekâlif-i Milliye emirleri şöyleydi:
- Her ilçede bir tane Tekâlif-i Milliye Komisyonu kurulacak.
- Halk, elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde orduya teslim edecek.
- Her aile bir askeri giydirecek.
- Yiyecek ve giyecek maddelerinin yüzde 40'ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.
- Ticaret adamlarının elindeki her türlü giyim eşyasının yüzde 40'ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.
- Her türlü makineli aracın yüzde 40’ına el konacak.
- Halkın elindeki binek hayvanlarının ve taşıt araçlarının yüzde 20'sine el konacak.
- Sahipsiz bütün mallara el konacak.
- Tüm demirci, dökümcü, nalbant, terzi ve marangoz gibi iş sahipleri ordunun emrinde çalışacak.
- Halkın elindeki araçlar bir defa olmak üzere 100 km'lik mesafeye ücretsiz askeri ulaşım sağlayacak.
HALK VARINI YOĞUNU VERİP KURTULUŞ SAVAŞINA KATILMIŞTI
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün orduyu güçlendirmek için 7–8 Ağustos 1921 yılında yayınladığı 10 maddelik Tekâlif-i Milliye Emirleri, Milli Vergi ve Ulusal Yükümlülükler anlamlarına geliyor.
Bu emirler sayesinde imkanları kısıtlı olan ordunun taşıt, araç ve gereç bakımından gücünün arttırılması, yiyecek ve giyeceğinin temin edilmesi sağlanmıştı. Emirlerle birlikte halk, maddi ve manevi bütün kaynaklarıyla Kurtuluş Savaşı’na katılmaya çağrılmış ve böylece Türk ordusunun ihtiyaçları karşılanmıştı.
TARİHÇİ SİNAN MEYDAN KONUYA DAİR AÇIKLAMALAR YAPTI
İstanbul Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olan tarihçi Sinan Meydan ise, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konuşması üzerine ekalif-i Milliye emirleri hakkında sosyal medya platformu Twitter üzerinden şöyle bir paylaşım yaptı:
"Tekalifi Milliye devletin halktan istediği karşılıksız bağış değildi. Başkomutan Atatürk, 7-8 Ağustos 1921'de "Bedeli sonradan ödenecektir" diyerek halktan zorunlu yardım topladı.12 Nisan 1923 tarihli ve 328 sayılı kanunla 6.003.663 TL olan Tekalifi Milliye borçları halka ödendi.
12 Nisan 1923 tarihli ve 328 sayılı kanunla toplamı 6.003.663 TL olan Tekalifi Milliye borçları hak sahiplerine ödendi.Borcun yüzde 72.3'üne karşılık gelen 4.340.508 TL tutarı 1923'te geri kalan yüzde 27.7'lik kısım ise her yıl yapılan ödemelerle 1929'da kapatıldı.
Atatürk'ün Türkiye'si sadece Tekalifi Milliye borçlarını değil onunla birlikte Osmanlı'nın iç borçlarını da ödedi. Savaş sonrası Ankara hükümeti,Tekalifi Milliye borçları ve onun dışında savaşta halktan alınmış her şey için,1923-1937 arasında halka toplam 17.426.409 TL ödedi."