Takım harcama limitlerinin açıklanması üzerine özellikle Fenerbahçe'nin gösterdiği tepkiyle futbol gündemini oldukça meşgul eden harcama limitleri konusuna TFF tarafından açıklık getirildi. Yapılan açıklamada, “Türk futbolunun yarınları için Talimat, kararlılıkla uygulanmaya devam edecektir.” denildi.
İşte TFF'den yapılan Takım Harcama Limitleri bilgilendirmesi:
Kulüp Lisans Kurulumuzun Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı gereğince açıklamış olduğu 2020-2021 Sezonu Süper Lig Takım Harcama Limitleri ile ilgili kulüpler nezdinde ve kamuoyunda çeşitli değerlendirmelerde bulunulmuştur.
Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı'nın temel amacı, kulüplerimizin sürdürülebilir ve sağlıklı bir finansal yapıya ulaşmalarıdır. Son yıllarda borçluluk oranlarının artması sebebiyle dünya ve Türk futbolu için mali disiplin vazgeçilmez unsur haline gelmiştir.
Bu kapsamda İngiltere, İspanya, İtalya, Almanya, Fransa gibi Avrupa'nın önemli liglerinde de Finansal Fair Play yaptırımları ile kulüplerin harcamalarını kısma yönünde çok ciddi adımlar atılmıştır.
Türkiye Futbol Federasyonu, kulüplerimizin isteği ve desteğiyle Türk futbolunun geleceği için limitsiz harcama düzenini kontrol altına almak amacıyla UEFA standartlarında bir mali denetim sistemini 1 yıl önce hayata geçirmiştir.
Son gelişmeler ışığında, Talimat'ın özellikle hazırlanış süreci ve esasları hakkında bazı önemli hususları hatırlatma zorunluluğu doğmuştur.
1.Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı, Federasyonumuzun öncülüğünde, Kulüpler Birliği, Türkiye Bankalar Birliği, diğer paydaşlar ve UEFA'nın katılımıyla yapılan uzun süren istişareler, çalışmalar ve ortak mutabakat sonucunda uygulamaya konulmuştur.
2.Talimatın yenilenmesi bizzat UEFA tarafından tavsiye edilmiştir. Hatta UEFA, kulüplerimize Talimat'ın yayınlanması ve finansal borçların yeniden yapılandırılması şartıyla Avrupa Kupaları'nda oynama izni vermiştir. Bu çerçevede Federasyonumuz kulüplerimizin Avrupa'ya gidebilmeleri için Takım Harcama Limitleri'ni de içeren talimatı uygulamaya koymuştur.
3.Kulüp Lisans Kurulu'nun yeni yapısı, 1 Haziran 2019 tarihinde yapılan Olağan Seçimli Genel Kurul'da statü değişikliği ile kabul edilmiş, Genel Kurul delegelerinin onayladığı şartlara uygun olarak, Federasyonumuz tarafından çok değerli Kulüp Lisans Kurulu üyeleri atanmış olup, bağımsız olarak görev yapmaya devam etmektedirler.
4.Takım Harcama Limitleri, kulüplerimiz tarafından beyan edilen ve Bağımsız Denetçiler tarafından onaylanan finansal raporlar esas alınarak tespit edilmektedir. Tüm kulüpler için limitler aynı hesaplama metotları ile belirlenmektedir. Kulüp Lisans Kurulu, tarafına iletilen bu çalışmaları değerlendirerek kamuoyuna açıklamaktadır.
Özellikle Kulüplerimizi sürdürülebilir ve sağlıklı bir finansal yapıya kavuşturmak için getirilen bu sistemin uygulanmaması veya esnetilmesi durumunda futbol ailesi olarak göreceğimiz zarar gözden kaçırılmamalıdır. TFF, Türk futbolunun yarınları için Talimatı kararlılıkla uygulamaya devam edecektir. Futbolumuzun kaos ortamına sürüklenmemesi için kulüplerimizin görev ve sorumluluklarının bilinciyle hareket edeceklerine inancımız da tamdır.
Ayrıca Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı'na uygun olarak hazırlanan Takım Harcama Limitleri'nin yeterince anlaşılamadığını gözlemlemekteyiz. Bu sebeple, Takım Harcama Limitleri ile ilgili kısa bir bilgilendirmeyi kamuoyunun bilgilerine sunarız.
NEDEN TAKIM HARCAMA LİMİTİ UYGULANIYOR?
Kamu Aydınlatma Platformu'ndan da takip edileceği üzere halka açık futbol kulüplerimizin borçluluk oranları sürdürülebilir olmaktan çıkmıştır. 2010 yılında halka açık 4 futbol kulübünün toplam finansal borcu 329 milyon TL iken 2019 yılı açıklanan son verilere göre bu tutar 17.5 kat artarak 5.8 milyar TL'ye ulaşmıştır.
Halka açık 4 kulübümüzün 2010 yılında 827 milyon TL olan toplam yükümlülükleri 10 kat artarak 2019 yılında 8.4 milyar TL'ye çıkmıştır. Son açıklanan verilere göre, kulüplerin öz kaynak açığı toplam 2.5 milyar TL'dir. Diğer bir deyişle, borçları varlıklarından 2.5 milyar TL fazladır.
Bu olumsuz finansal tablo kulüp harcamalarının kulüp gelirlerinin çok üzerinde gerçekleşmesi sebebiyle ortaya çıkmıştır. Bundan dolayı tüm kulüplerimiz için harcamalara limit getirilmesi zorunluluğu doğmuştur.
Ayrıca Türk kulüplerinin UEFA müsabakalarına katılabilmesi için, gerek UEFA Finansal Fair Play Talimatı'na, gerek de TFF Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı'na uymaları gerektiği UEFA tarafından şart konulmuştur.
TAKIM HARCAMA LİMİTİ NEYİ KAPSAR?
Takım Harcama Limiti'ne konu olan giderler, A Takımı futbolcularına ve teknik adamlarına verilen yıllık maaş ve primlerin toplamı ile transferlerden doğacak diğer futbol kulüplerine ve menajerlere ödenecek giderlerin toplamıdır.
Her kulübün kendi gelir ve giderlerini ve mevcut borçlarını göz önüne alarak takıma has harcama limiti belirlenir. Bu giderlerin limit altına alınması ile kulüplerin harcamaları kontrol edilmektedir. Ancak altyapıya yapılan ödemeler bu giderlerin dışındadır.
TAKIM HARCAMA LİMİTİ NASIL HESAPLANIR?
Talimatımızın 4. Maddesine göre Ek-VIII'de yer alan kriterler dışında tüm değerlendirme usul ve yöntemleri TFF tarafından belirlenir.
Kulüplerimizin sunacakları finansal tabloların gerçeğe uygun, tutarlı ve uluslararası muhasebe standartlarına uyumlu olarak hazırlanması gerekmektedir.
Hesaplamada 2 yöntem kullanılmaktadır. 2019-2020 ve 2020-2021 sezonlarında iki yöntem ile bulunan tutarların ortalaması alınmaktadır.
Bu yöntemlerden birinde negatif sonuca ulaşılır ise, harcamanın negatif olması halinde diğer yöntem ile hesaplanan tutar ortalama için kullanılır.
2021-2022 sezonunda ise iki hesaplamadan düşük olan alınacaktır.
Birinci Yöntem:
Bir kulübün elde edeceği kesinleşmiş gelirler (naklen yayın, sponsorluk ve reklam, maç hasılatı vs gibi) ile giderler (kulüp personeli ücretleri, kiralar, seyahat vs. masraflar ile finansman giderleri) arasındaki fark hesaplanır. Bu hesaplamada, Kulüplerin son 3 yılda elde ettikleri enflasyon düzeltmesi yapılmış gelirlerin ve giderlerin ortalaması kullanılmaktadır. Bu tutardan o sezona ait kredi anapara ödemeleri çıkartılır. Kalan tutar kulübün Takım Harcama Limiti'ni verir.
Kısaca kulübün gelir ve gider dengesi, kulübün finansal borçlarından kaynaklanan faiz giderlerini ve anapara ödemesini karşılamalıdır.
İkinci Yöntem:
Yasal grup yapısındaki dernek, derneğe bağlı tüm iştirakler ve bağlı ortaklıkların ve spor ile iştigal eden anonim şirketin tüm iştirakleri ve bağlı ortaklıklarının konsolide edilmiş finansal tabloları üzerinden hesaplama yapılmaktadır.
Bu birleşik yapının toplam net geliri ile tüm yapının net borcu bulunarak, futbol faaliyet gelirinin ne kadarının takım harcamasında kullanılması gerektiği hesap edilmektedir. İkinci yöntemin geliştirilmesindeki amaç daha kapsayıcı bir finansal yapının da göz önüne alınmasıdır.
TAKIM HARCAMA LİMİTİ NASIL ARTIRILIR?
Bu iki yöntem kullanılarak hesaplanan limitlerini artırmak için kulüpler gelirlerini artırdıklarında (yeni reklam ve sponsorluk anlaşmaları, mal varlığı satışları gibi), sermayelerini güçlendirdiklerinde (sermaye artışı) bunları belgelendirerek artırım için başvuru yapabilirler. Bu gelirlerin 1/3'ü limite ilave edilir.
UEFA müsabakalarına katılacak olan kulüplerin kesinleşmiş gelirleri TFF tarafından başvuruya gerek olmadan limitlere ilave edilir. Bu gelirlerin 1/3'ü limite ilave edilir. İlgili kulübün finansal borcu olmaması durumunda UEFA gelirlerinin hepsi limit artışında kullanılabilir.
Bir kulüp mevcut futbolcularını başka kulüplere transfer ederek tüm transfer faaliyetleri sonucunda gelir elde eder ise, bu gelirin 1/3'ü limitine eklenir.
Son olarak mevcut finansal borçlarının ödeme planlarını ve/veya faiz yükümlülüklerini değiştirerek ödeme ve gider dengesini değiştiren kulüpler limitlerini artırmak için başvurabilirler. Bu durumda limitler yeniden hesaplanır.
TAKIM HARCAMA LİMİTİ'Nİ AŞAN FUTBOLCU SÖZLEŞMELERİNİN TESCİLİ MÜMKÜN MÜDÜR?
Kulübe ait mevcut futbolcu ve teknik adam ücretlerinin toplamı, kulüp için tanınan limitin üzerinde ise başka kulüplerden transfer edilen futbolculara ait sözleşmeler tescil edilmez.
Ancak altyapıdan gelen sözleşmelerin 150 bin TL'yi aşmaması şartı ile tescili mümkündür. Teknik adam sözleşmelerinde tescil için limit aşımı söz konusu değildir.
SON HATIRLATMA:
Tüm kulüplerimizin Takım Harcama Limitleri açıklanan yöntem ve sistemle hesaplanmaktadır. Herhangi bir kulübümüze farklı bir yöntem ya da sistem uygulanması söz konusu bile değildir. Kaldı ki kulüp yöneticilerimiz ve kulüplerimizin mali işler ve finans bölümlerinden sorumlu profesyonelleri, TFF Kulüp Lisans Kurulu'na ilettikleri belgeler sonucunda nasıl bir limite sahip olacaklarını önceden kolayca hesaplayacak bilgi ve yeteneğe sahiptirler.