Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat bölümünde yer alan Tunceli ili, çağlar boyunca pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Kuzeyde ve batıda Munzur Dağları ile Karasu Nehri, doğuda Bingöl Dağları ve Peri Suyu, güneyde Keban Baraj Gölü ile çevrili olan Tunceli'de gezilebilecek bir çok yer ve yiyilebilecek pek çok geleneksel yemekler mevcut. İşte Tunceli'nin neyi meşhur? Tunceli'de ne yenir? Nereler gezilir? sorularına yanıtlar...
TUNCELİ'NİN NEYİ MEŞHUR? TUNCELİ'DE NE YENİR?
BABUKO
Tunceli'de en sevilen yemeklerinden biridir. Yapımı biraz zahmetli olsa da oldukça sevilen bir yemek olması sebebiyle sofralardan eksik olamayan bu lezzettir. Bölgelere göre farklı isimlerle de anılan bu yemeğin yapımı işe şöyle;
Un,su ve tuzla yapılan hamurun yuvarlak şekil verilip fırına atılmasıyla başlayın. İyice pişen hamurun içi bir kaşık yardımıyla oyularak küçük parçalar haline getirin. Kenar kısımlarına karışılmadan oyulan bu hamur tabak benzeri bir şekil alır.
Küçük parçalar haline getirilen hamurun üzerine tercihen sarımsaklı yoğurt ve iyice eritilmiş tereyağı dökülerek servis edilir.
ŞİR
Şir yemeğinin yapımı oldukça zahmetlidir. Yemeğin ana malzemesi taze taze yoğurulmuş hamurdur. Diğer illerde de yapılan bu yemek bazen ”babuka” olarak kaynaklarda karşımıza çıksada aslında farklı bir lezzettir. İçi açık bir rulo şeklinde tepsiye dizilen hamur bezeleri nar gibi kızarana kadar fırında tutulur.
Damak tadınıza uygun olarak yoğurt ve taze köy tereyağı ile servis edilir.El açması yapamazsanız lavaş ekmeklerini şeritler halinde keserek kısa sürede hazırlayabilirsiniz. Tunceli’nin yöresel yemekleri arasında şirin önemli bir yeri vardır.
KÖMBE
Kömbe,pargaç veya gömme isimleriyle de anılan bu lezzetli yemeğin Tunceli usulü oldukça lezzetli bir hali vardır. Anneanne veya babaannelerimizin elleriyle şekillenen, az malzemeden büyük lezzetler nasıl ortaya çıkar en güzel örneğidir kömbe…
Yarım paket margarin, biraz tereyağı, sütün ve un birleşiminin, uzun süren yoğurma aşamasının artından ortalarına parmak bastırılarak fırına verilmesiyle oluşur. İçi yumuşacıkken dışı nasıl bu kadar kıtır olabiliyor diye sorgulamanıza sebep olacak kömbenin en güzel ve geleneksel tarifini yaşayan büyüklerinizden alabilirsiniz.
BİŞİ
Tunceli’de kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi olarak gösterilen Pişi, kentte ‘’bişi’’ olarak da anılır.
Oldukça lezzetli bir hamur işi olan pişinin içerisinde mis gibi tulum peyniri ve çökelek de eklenebiliyor. Dileyen sadede yapıp yiyebiliyor. Yapımı şöyle;
2 adet yumurta
1 kg. un
250 gr. tereyağı
2 su bardağı su
Önce bir miktar un derin bir kaba konulur. İçine yumurta kırılır. Yumurtayla un yoğurt kıvamına gelinceye kadar karıştırılır. Tavada eritilerek kızdırılmış tereyağı üzerine kaşıkla dökülerek pişirilir.
Tabaklara konularak servise hazır hale getirilir. Çökelikle yenildiği gibi üzerine toz şeker serpilerek tatlı gibi de yenilir.
MUMBAR DOLMASI
Tunceli yöresinde “bumbar” olarak telaffuz edir. koyun bağırsağından yapılır. Etli veya etsiz bir şekilde yapılan bir yemektir. Özel harmanlanmış baharatlar birlikte yemek içeriği zenginleşen bu tadın pişirme süresi oldukça uzundur. Mumbar deyince akla gelen ilk yer Adana olsa da bu yörede de oldukça lezzetli mumbar dolması yapan restoranlar bulunabilir.
DÖVME PİLAVI (DÖĞME PİLAVI)
Dövme pilavı, Tunceli'de besleyici ve oldukça doyurucu bir ana yemektir. İçerisinde kullanılan buğday sayesinde tok tutar ve çevre şehirlerde de rastlayabileceğiniz bir lezzettir.
DAĞ SARIMSAĞI
Tunceli’nin meşhur dağ sarımsağı kentte kurulan pek çok pazardan satın alınabilir. Yöresel bir lezzet olan sağ sarımsağı Ovacık ilçesinin Erzincan sınırında yetişen endemik bir bitkidir.
SOĞAN AŞI
Doğu Anadolu’nun pek çok şehrinde hazırlanan bu lezzetli yemeğin ismi soğan aşı. Tunceli mutfağında önemli bir rol tutan soğan aşı içerisinde bolca kuru soğan, bayat ekmek ve tereyağı yer alıyor. Yalnızca 3 malzemeyle yapılışı oldukça kolay ve doyurucu bir yemek olan soğan aşı, kentin eski tarihinden beri yapılan yöresel lezzetleri arasında.
GULİK
Türkiye’de, gulik kavurması dendi mi akla gelecek ilk şehir elbette ki Tunceli. Ovacık ilçesinde sıklıkla yetişen ‘’çiriş’’ olarak da anılan bu lezzetli ot, Düzgün Baba Dağı’nın yüksek yerlerinde görülmektedir. Nisan Mayıs ayları içerisinde toplanan gulik otu, ıspanak gibi doğranarak tencerede haşlanır ve bir tavada kavrulur.
MANTAR YEMEĞİ
Genelde sulu olarak yapılan Tunceli usulü Mantar yemeği kentte sıklıkla pişirilen ana yemekler arasındadır. İçine sotelenmiş et konarak pişirilen bu lezzet, Tunceli’nin dağlarında yetişen yeni toplanmış mantarlardan hazırlanıyor. Tadı ise parmak ısırtan cinsten.
TUNCELİ'DE GEZİLECEK YERLER
MUNZUR GÖZELERİ
MUNZUR VADİSİ MİLLİ PARK
KUTU DERESİ
PERTEK KALESİ
MUNZUR DAĞLARI
ÇEMİŞGEZEK FERİBOTU
SAĞMAN CAMİ
ERGEN KİLİSESİ