Geçtiğimiz yıl Türkiye ekonomisinde görülen dalgalanmaların etkisiyle mali yapılarında bozulma yaşayan ve borçlarını ödemekte zorlanan şirketler konkordato ilan etmeye başlamıştı. 2019 yılında ekonomide yaşanan dengelenmeler sonrası konkordatodan çıkışlar arttı, hatta yeni konkordato müracaatları azaldı. 2018 yılının son çeyreğine göre, 2019'un ilk çeyreğinde yeni konkordato müracaatları, 3'te 2 oranında azaldı.
Bankaların kredi yapılandırma çalışmaları sayesinde konkordato süreci tersine döndü ve konkordatoda “dengelenme” süreci başladı. Yeni müracaatlar azaldı. Çıkışlarda ivmeli bir artış söz konusu. En fazla konkordato müracaatı 2018 yılının son çeyreğinde yaşanmıştı. Ekonomik göstergelerdeki düzelme ve piyasalarda yaşanan dengelenme sürecinin etkisiyle yeni konkordato müracaatları hız kesti.
2019 yılının ilk 3 ayında yeni konkordato müracaatları, 2018 yılının son üç ayındaki müracaat sayısının 3’te birine indi. Bu aylar ayrıca, bankaların kredi yapılandırma çalışmaları sayesinde konkordatodan çıkışların hızlandığı bir dönem oldu. Yeni başvuruların azalması ve çıkışların artmasıyla konkordatolu firma sayısında da gerileme görülmeye başlandı. Önümüzdeki aylarda yeni müracaatların azalması ve çıkışların hızlanmasıyla konkordatolu firma sayısında önemli düşüşlerin yaşanması bekleniyor. (NOT-Aylara Göre Konkordato Müracaatları: Ekim 2018-457, Kasım 2018-483, Aralık 2018-326, Ocak 2019-167, Şubat 2019-165, Mart 2019-97, 12 Nisan 2019- 40)
ÇALIŞMALAR MEYVE VERMEYE BAŞLADI
2018 yılının son çeyreğinde 7 büyük banka, konkordatolu firmaların kredi borçlarının yapılandırılması konusunda çalışma başlatmış, 2019 yılı başında banka temsilcilerinden oluşan “konkordato heyeti” kurulmuş ve heyet tarafından konkordatolu firmalarla görüşmelere başlanmıştı. Heyet tarafından her gün 5-6 firma ile müzakereler yapılarak, firmaların mali durumları analiz edilmiş, borç ödeme niyetleri araştırılmış, borç ödeme niyetinde olan iyi niyetli firmalara mali durumlarına en uygun çözüm yolları sunulmaya başlanmıştı. Konkordato heyet çalışmaları sayesinde, kredi yapılandırma süreçlerine hız ve etkinlik kazandırılması sağlanmıştı.
Sektör temsilcileri, bankaların kredi borçlarını ödemekte zorlanan firmalara bakış açısının son dönemde çok büyük değişim gösterdiğini vurguluyor. Önceden kredi borçlarını yapılandırmakta ve bankalarla anlaşmakta zorluk yaşayan firmalara, bugün bizzat bankalarca çözüm önerileriyle gelindiği, firmaların mali durumlarına uygun çözüm paketlerinin bankalarca sunulduğu görülüyor.
8 MİLYARLIK BORÇ KAPSAM DIŞI
Şubat ayı itibarıyla 7 büyük bankaya ilave olarak diğer bankalar da müzakerelere katılmaya başladı. Sürece diğer bankaların da destek vermeye başlaması, borçlu firmalara sunulan çözümleri hızlandırdı, kredi yapılandırmalarında önemli ilerlemeler sağlandı. Bankalarca yürütülen heyet çalışmalarıyla bugüne kadar yüzlerce firma ile görüşülerek müzakereler yapıldı. Mali zorluk yaşamakla birlikte, süreci suiistimal etmeyen, uygun koşullarda borçlarını ödemek niyetinde olan yüzlerce firma ile anlaşma sağlandı, kredileri mali durumlarına uygun biçimde yapılandırıldı. Heyet görüşmeleri sayesinde tüm banka borçlarını tek seferde, mali durumlarına uygun olarak yapılandıran firmalar, piyasa alacaklılarıyla da anlaşmaya vararak konkordatodan çıkmaya başladı. Konkordato sürecinden çıkan firma sayısı 787’e ulaştı. Bu firmaların bankalara olan 8 milyar liralık kredi borcu konkordato kapsamından çıkmış oldu.
KONKORDATO NEDİR? NEDEN TALEP EDİLİR?
Basit tabirle iflastan kurtulmak için karşılıklı tavizlerin verilmesi suretiyle sonuçlanan bir anlaşma veya borç yapılandırması şeklinde adlandırılabilir. Son günlerde çok popüler olmuştur. Konkordato aslında iflas ertelemesi kurumunun kalkması ile de ortaya çıkan boşluğu doldurmuştur
Hukuken Borçlarını vadesi geldiği hâlde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan borçluların kendilerine vade verilmesi veya alacaklıların alacağında indirim yapılması suretiyle borçlarını ödeyebilmesi ve iflastan kurtulması için öngörülen bir düzenleme şeklinde tanımlanabilir.
Aslında bu kurum dürüst borçlular için düzenlenmiştir. Finansal yapıları bozulan işletmeleri koruma amacı güder.
konkordato
2. Konkordatonun iflas ve iflasın ertelenmesi kurumu ile arasındaki başlıca farklar nedir?
a-) Konkordato daha az masrafla yapılmasına rağmen iflas daha fazla maliyetlidir.
b-) İflas da borçlunun tasarruf ehliyeti tamamen ortadan kalkar; ancak konkordato da tasarruf ehliyeti devam eder
c-) İflasta alacağını tamamen alamamış alacaklı muflisi takip edebilir. Ancak konkordato da borçlu borcundan kesin olarak kurtulur. konkordato dışında kalmış alacaklılar alacağını talep edemezler
d-) İflasa ancak tacirler başvurabilirken konkordatoya başvurmak için tacir olmak şart değildir.
e-) İflasa tabi olsun olmasın tüm borçlular ile iflas talebinde bulunabilen alacaklılar konkordato talebinde bulunabilirken, iflasın ertelenmesini sadece sermaye şirketleri ve kooperatifler talep edebilirler.
f-) İflasın ertelenmesine mahkemece karar verilebilmesi için alacaklıların rızası aranmaz. Ancak konkordatonun mahkemece onaylanabilmesi için toplantıya katılacakların belli sayıda olmasına bağlıdır.
g-) İflas ertelemesine pasifi aktifinden fazla(borca batık )olanlar başvurabilirken konkordatoya borcu vadesinde ödeyemeyen veya ödeyememe tehlikesi altında bulunan başvurabilir.
h-) İflasın ertelemesinde faizler işler ,konkordato da ise kural olarak konkordato mühletince faiz işlemez.
ı-) İflasın ertelenmesinde alacaklılar alacaklarından feragat edip etmeme konudan serbestken ,konkordato da ise genellikle alacaklarından bir kısmından feragat halinde başarıya ulaşır.
i-) Konkordato kısa sürerken, iflasın ertelenmesi 5 yıla kadar çıkabilmekteydi
j-) İflasın ertelenmesi kurumu tamamen kaldırılmıştır.
3. Kimler konkordato talebinde bulunabilir?
İflasa tabi olsun/olmasın tüm borçlular konkordato talebinde bulunabileceği gibi, iflas talebinde bulunabilecek her alacaklı kimse de konkordato talebinde bulunabilir.
4. Konkordato neredeki ve hangi mahkemeden talep edilebilir?
İflasa tabi olan şirketler için borçlunun muamele merkezinin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesi’nden , merkezleri yurt dışında bulunan ticari işletmeler hakkında ise Türkiye'deki şubenin, birden fazla şubenin bulunması halinde merkez şubenin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesi’nden , iflasa tabi olmayan borçlu için yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesi’nden talep edilecektir.
5. Alacaklıların konkordatodan nasıl haberi olacaktır?
Alacaklılar, komiser tarafından yapılacak ilânla, ilân tarihinden itibaren 15 gün içinde alacaklarını bildirmeye davet olunur. Ayrıca, ilânın birer sureti adresi belli olan alacaklılara posta ile gönderilir.
6. Konkordato süresi ne kadardır?
Borçlunun konkordato talebi ile yasada belirtilen ilgili belgelerin sunumu şartı ile mahkeme 3 geçici mühlet verecektir. Gerekli olduğu takdirde talep üzerine 2 ay da uzatılarak toplamda 5 ay olacaktır.
Mahkeme kesin mühlet hakkındaki kararını ise geçici mühlet içinde verecektir. Kesin mühlet için mahkeme komiser raporunu inceleyecek konkordatonun başarıya ulaşması mümkün ise 1 yıllık kesin mühlet verecektir. Kesin mühlet gerekli olduğu takdirde 6 ay kadar da uzatılabilir. Tüm sürelerin kullanılması halinde, konkordato süreci 23 aya kadar çıkabiliyor.
7. Hangi şartlarla konkordato tasdik ediliyor?
Adi konkordatoda teklif edilen tutarın, borçlunun iflâsı hâlinde alacaklıların eline geçebilecek muhtemel miktardan fazla olacağının anlaşılması;
Teklif edilen tutarın borçlunun kaynakları ile orantılı olması (bu kapsamda mahkeme, borçlunun beklenen haklarının dikkate alınıp alınmayacağını ve alınacaksa ne oranda dikkate alınacağını da takdir eder) konkordato projesinin öngörülen çoğunlukla kabul edilmiş bulunması 206. maddenin birinci sırasındaki imtiyazlı alacaklıların alacaklarının tam olarak ödenmesinin ve mühlet içinde komiserin izniyle akdedilmiş borçların ifasının, alacaklı bundan açıkça vazgeçmedikçe yeterli teminata bağlanmış olması (Kısaca işçilik alacakları ve nafaka alacakları denebilir)
Konkordatonun tasdikinin gerektirdiği yargılama giderleri ile konkordatonun tasdiki durumunda alacaklılara ödenmesi kararlaştırılan para üzerinden alınması gereken harcın, tasdik kararından önce, borçlu tarafından mahkeme veznesine depo edilmiş olması şartlarını birlikte taşıyan başvurucuların konkordato tasdiki mahkeme tarafından yapılacaktır.
8. Konkordato projesinde şart olan yeterli çoğunluktan kastedilen nedir?
Konkordato projesinde şart olan yeterli çoğunluktan kastedilen ise şudur:
Kaydedilmiş olan alacaklıların ve alacakların yarısını veya kaydedilmiş olan alacaklıların dörtte birini ve alacakların üçte ikisini, aşan bir çoğunluk tarafından imza edilmiş ise kabul edilmiş sayılır
Örnekle şöyle açıklanabilir:
Eğer Kaydedilmiş olan alacaklıların ve alacakların yarısını aşıyor ise
Örnek: kaydedilmiş alacaklı sayınısın 120 kişi kaydedilmiş alacak miktarının 120.000,00 TL olduğu farz edilse projenin kabulü için alacaklı sayısının en az 61 kişi, alacak miktarının da 60.000,00 TL yi aşması gerekir.
Kaydedilmiş olan alacaklıların dörtte birini ve alacakların üçte ikisini aşıyor ise
Yine örneklendirecek olursak kaydedilmiş alacaklı sayınısın 120 kişi kaydedilmiş alacak miktarının 120.000,00 TL olduğu farz edilse projenin kabulü için alacaklı sayısının en az 31 kişi, alacak miktarının da 80.000,00 TL yi aşması gerekir.
9. Konkordato tasdik edilmesi ne anlama geliyor?
Kısaca; Konkordato, tasdik kararıyla bağlayıcı hâle gelir. Bağlayıcı hâle gelen konkordato, konkordato talebinden önce veya komiserin izni olmaksızın mühlet içinde doğan bütün alacaklar için mecburidir.
Ancak İmtiyazlı alacaklı olan (işçilik alacakları ve nafaka alacakları ), rehinli alacaklıların rehnin kıymetini karşılayan miktardaki alacakları ve 6183 sayılı Kanun kapsamındaki amme alacakları hakkında ise konkordato bağlayıcı değildir.
Konkordato teklifi, alacaklılar tarafından kabul edilir ve mahkemece tasdik edilirse, artık borçlu alacaklılarının vazgeçtikleri oranda borçlarından kurtulacaktır.
10. Konkordato başvurusunda bulunan şirket mallarını satabilir mi?
Hakkında geçici veya kesin mühlet kararı verilen konkordato başvurusunda bulunan borçlunun tasarruf ehliyeti sınırlıdır. Konkordato süresinin ilanından sonra borçlu şirket, mallarını rehin edemez, taşınmaz mallarını satamaz, taşınmaz malları üzerinde mülkiyet hakkını kısıtlayıcı haklarlar oluşturamaz, mallarını bağışlayamaz rehin veremez.
11.Konkordato başvurusunun ve kararının hacizlere ve takiplere etkisi ne olacaktır?
Konkordato başvurusu ile birlikte gerek geçici, gerek kesin mühlet içinde konkortado kabul edilinceye kadar borçlu hakkında evvelce başlatılmış icra takipleri duracaktır. İhtiyati tedbir ve haciz kararları uygulanmayacaktır. Borçluya karşı hiçbir takip yapılamayacaktır.
Konkordato mühleti verilmesi halinde konulmuş olan hacizler kalkmayacaktır. Hacizler ancak konkordatonun tasdiki veya mühletin kaldırılması kararının kesinleşmesi ile düşecektir.
12. Konkordatonun işçinin alacaklarına etkisi nedir?
Konkordato öncesi doğan işçi alacakları imtiyazlı alacaklardır. İşçiler ücret, kıdem ve ihbar tazminatı alacakları için icra takibi yapabilir veya yapılmış icra takiplerine devam edebilirler.
İşçi alacaklarının konkordatoya yazdırılmış olması gerekir. Konkordatoya yazdırılmış işçi alacakları için konkordato zorunlu değildir. Herhangi bir indirime tabi olmaksızın alacaklarını talep edebilecektir.
13. Konkordato kararının alınmış olması işçilere fesih hakkı verir mi?
Şirketin konkordato kararı almış olması tek başına işçilere haklı fesih hakkı vermez. Ücretleri düzenli ödendiği, iş koşulları ağırlaştırılmadığı sürece, kısaca konkordato dışında haklı bir neden olmadıkça işçiler iş sözleşmelerini sona erdirirlerse kıdem ve ihbar tazminatı alamazlar.İşçiler buna dikkat etmelidir.
14. Eğer işçinin konkordato ilan eden şirketten ücret alacağı varsa ne yapmalı?
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre; hizmet akdine dayalı işçi çalıştıran işverenin konkordato ilan etmesi durumunda işçinin üç aylık ücreti Ücret Garanti Fonundan ödenecektir.Ancak kıdem ve ihbar taminatları bu garantiden yararlanamaz.Bundan başla işçilik alacağı olan kişi konkordato sürecine dahil olarak alacağını kaydettirmelidir.
15. İşçinin İŞKUR’dan ücret alacağını almasının şartları nedir?
Konkordato ilan eden işverenden ücret alacağı bulunan işçilerin dilekçe ile İŞKUR’a başvurarak ekine mahkemece verilen konkordato mühlet kararı veya konkordato mühlet kararının ilan edildiğini gösteren belge, işçinin ücret alacağını aylar itibariyle gösteren işçi alacak belgesi eklemesi gerekmektedir.
İşçiler bu başvuruyu kendileri bizzat yapabilecekleri gibi noter tasdikli vekâletnameye dayalı olarak vekilleri aracılığıyla da yapabilirler. Ücret garanti fonu kapsamında işçilere, 3 ayı geçmemek üzere işverenden olan temel ücret alacakları kadar ödeme yapılmaktadır.
Ücret garanti fonundan yararlanabilmek için bazı şartlar vardır ;
İşçinin son bir yıl içerisinde konkordato ilan edilen işyerinde çalışıyor olması, ve ücret alacağı için beş yıllık zamanaşımı süresinin dolmamış olması gereklidir.
Yapılacak ödeme işçinin ödenmeyen üç aylık ücretiyle sınırlıdır. İşçinin ücreti ne olursa olsun SGK prim tavanını geçmeyen kısmı üç ayla sınırlı olmak üzere tam olarak İŞKUR tarafından ödenecektir.