Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı Cumhurbaşkanlığı Kabinesi'ndeki yeni ekonomi yönetimi hızla iş başı yaptı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu koordineli çalışmayla seçim öncesi ana hatlarıyla çizilen ekonomi politikalarını uygulayacak.
Şimşek'in, Bakanlık görevini devraldığı törende verdiği ilk mesajlar da izlenecek stratejinin işaretleri olarak değerlendirildi. Toplumsal refahı yükseltme hedefine ulaşmada şeffaflık, tutarlılık, öngörülebilirlik ve uluslararası normlara uygunluğun temel ilkeleri olacağını belirten Şimşek, küresel zorlukların, jeopolitik gerginliklerin arttığı bir konjonktürde kurumsal kalite ve kapasitenin güçlendirilerek, makro-finansal istikrarı önceliklendireceklerini söyledi.
Şimşek, vakit kaybetmeden Orta Vadeli Program çalışmalarına başlayacakları bilgisini verdi.
Ekonomi Eylem Planı geliyor
AK Parti'nin seçim öncesi açıklanan "Türkiye Yüzyılı İçin Doğru Adımlar" başlıklı beyannamesi ile 2023-2025 yıllarına ilişkin Orta Vadeli Program da gelecek döneme ilişkin izlenecek ekonomi politikasındaki öncelikleri ve ana başlıkları içeren rehber niteliğini taşıyor. Bu kapsamda, hedeflere ulaşmak için kullanılacak enstrümanlar, hayata geçirilecek projeler ve takip edilecek yol haritasının yeni ekonomi yönetimi tarafından hızla detaylı olarak şekillendirilmesi bekleniyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı başta olmak üzere yeni ekonomi yönetiminin ajandasında, öncelikle enflasyonla mücadele, sermaye piyasalarının ve yatırım ikliminin güçlendirilmesi ile cari açığın azaltılmasına yönelik adımların bulunacağı belirtiliyor.
İstikrarlı ve güçlü ekonomi, öngörülebilir, şeffaf ve etkili politikalar setinin kararlı bir siyasi iradeyle hayata geçirilmesi için 5 yılın yol haritası niteliğinde "Ekonomi Eylem Planı" uygulamaya alınacak.
"Enflasyonla mücadele" ve "toplumsal refah" öncelikler
Yeni dönemin öncelikli başlığı enflasyonla mücadele olacak. Bunun yanı sıra fiyat artışlarına karşı dar gelirliler başta olmak üzere asgari ücretliler, memurlar, kamu işçileri ve emeklilerin gelirleri artırılarak, söz konusu mücadele sırasında toplumsal refahın korunması hedefleniyor.
Orta vadede enflasyonun 2023 yıl sonu için yüzde 25'lerin altına, Orta Vadeli Program'daki hedefler doğrultusunda 2025 yıl sonuna kadar yeniden tek haneli rakamlara düşürülmesi için bütüncül bir anlayış içinde ekonomi politikalarının araçlarının kullanılması bekleniyor.
Söz konusu hedef doğrultusunda tarımsal üretim, verimlilik ve lojistik planlaması güçlendirilerek gıda fiyatlarındaki oynaklığın önüne geçilmesi için çalışılacak. Enerjide dışa bağımlılığı azaltıcı politikalara paralel olarak hane halklarına yansıyan enerji maliyetlerinde düşüşü sağlayıcı bir yaklaşım sergilenecek.
Kiralardaki artışın önlenmesi için adımlar atılacak
Gelir düzeyi düşük bireylerin harcama kompozisyonu içinde önemli yer tutan kira harcamalarındaki fahiş artışın önüne geçilmesi, bunun için sosyal konut projelerine devam edilmesi politikalar arasında yer alacak.
"Sürdürülebilir büyüme" yeni ekonomi yönetiminin de öncelikli hedeflerinden biri olacak. Bu kapsamda, 2024-2028 döneminde yıllık ortalama yüzde 5,5 seviyesinde büyüme ile 2028 yıl sonunda 1,5 trilyon dolar milli gelir büyüklüğüne ve 16 bin dolarlık kişi başı gelir düzeyine ulaşma hedefiyle adımların atılması öngörülüyor.
İş dünyasının talebi olan toplam faktör verimliliği artışını sürekli kılacak yapısal reformlar da hayata geçirilecek.
Kamu ve özel sektör yatırımlarının önü açılarak, üretim kapasitesinin artması ve verimlilik bazlı büyüme hedefleniyor.
İstihdamdaki güçlü artışla işsizlik oranının kademeli olarak gerilemesi sağlanacak. 2028'e kadar ilave 6 milyona yakın istihdamla toplam istihdamın 36 milyona çıkarılması, işsizlik oranının yüzde 7’nin altına indirilmesi hedefi doğrultusunda çalışmalar yürütülecek.
Türk lirası cinsi tasarrufların artırılması desteklenecek
Cari açık düşürülerek döviz talebinin ithal fiyatlar üzerindeki baskısının azaltılması için tedbirler alınacak. Türk lirası cinsi tasarrufları artıracak finansal enstrümanlar geliştirilerek desteklenecek.
Fiyat istikrarına yönelik yatırım, istihdam, üretim, ihracat hedefleri doğrultusunda reel sektöre uygun maliyetlerle selektif kredi uygulamaları sürdürülecek.
"Asrın felaketi" olarak nitelendirilen Kahramanmaraş merkezli depremler ve bunun gerektirdiği yeni harcamalar da dikkate alınarak, kamu maliyesinde verimliliği ve tasarrufu artıracak kapsamlı bir programın devreye alınması planlanıyor.
Teşvik ve destekler sadeleştirilerek, yeniden yapılandırılacak. Tek Hazine Kurumlar Hesabı uygulaması daha da genişletilerek Hazine nakit rezervi güçlendirilecek.
Vergi sisteminde dijital dönüşümü destekleyecek ve çevre dostu yeşil vergilemeyi esas alan bir sistem oluşturulacak, vergi politikaları, büyüme ve sosyal adalet olmak üzere iki temel eksende yürütülecek.
Gençlerin, kadınların ve dezavantajlı grupların iş gücüne katılımını ve girişimciliği teşvik eden vergi politikaları önceliklendirilecek, selektif ve hedef odaklı vergi teşvikleri devam ettirilecek.
Mevcut vergiler, Avrupa Birliği Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması ve iklim değişikliği konusunda uluslararası alandaki gelişmeler de dikkate alınarak, karbon salınımı daha az olandan daha az vergi alacak şekilde gözden geçirilerek düzenlenecek.
KİT'ler yeniden yapılandırılarak halka arza hazırlanacak
Özelleştirme kapsam ve programında bulunan taşınmaz portföyü, klasik özelleştirme yöntemleri dışında sermaye piyasası araçları kullanarak değerlendirilecek, kamuya ait taşınmazlar ile altyapı tesislerinin gelirleri yatırımcı vatandaşlarla paylaşılacak.
Bu kapsamda, sermaye piyasası araçları özelleştirme uygulamalarında ön plana çıkacak, kamu sermayeli işletmeler yeniden yapılandırarak kurumsal yönetişim ilkeleri çerçevesinde halka arza hazır hale getirilecek.
Bürokrasiyi azaltmak ve yatırım sürecinde karşılaşılan sorunlara hızlı çözümler üretmek amacıyla özel kesim yatırımlarının korunmasına yönelik yeni bir sistem hayata geçirilecek. Özel kesim yatırımlarını kolaylaştırma ve hızlandırmaya yönelik "Yatırım Uyuşmazlığı Kurumu" oluşturulacak.
Finansal mimaride dönüşüm dönemi
İstanbul'u küresel finansın ve uluslararası ticaretin önde gelen merkezi haline getirmek amacıyla açılışı yapılan İstanbul Finans Merkezi (İFM) Projesi ile nitelikli ve çok boyutlu bir finansal hizmet ekosistemi oluşturulacak. Finans alanında dönüşüm ve çeşitlilik için adımlar atılacak.
Bankacılık dışı finansal unsurlar çeşitlendirilerek finans sektöründe bankacılığın payı uluslararası normlara yakın seviyelere getirilecek.
Finansal Mimari ve Altyapının Güçlendirilmesi Programı yürütülecek, program kapsamında yer alan eylemler sermaye piyasaları, sigortacılık, katılım finans, sürdürülebilir finans, finansal teknolojiler, risk yönetimi ve finansal eğitim olarak 7 tema altında hayata geçirilecek.
Sermaye piyasası eylemleriyle genel olarak araç çeşitliliğine, tabana yayılmaya, mevzuat alt yapısını güçlendirmeye, likidite imkanlarını genişletmeye ve girişim sermayesinin etkinliğinin artırılmasına önem verilecek, sermaye piyasalarının cazibesini artırılacak.
Finansal hizmetlerde fintek uygulamaları yaygınlaştırılacak ve hizmet kalitesi artırılacak.
Katılım finansla ilgili "kurul" ve "derecelendirme sistemi" planı
Katılım finans alanı güçlendirilecek, bu çerçevede müstakil bir Katılım Finans Kanunu hazırlanarak, çeşitli kanunlar altında düzenlenen katılım finans sektörü tek bir çatı altında toplanacak ve katılım finans altında yer alan tüm sektörlere yönelik uluslararası standartlarda Merkezi Danışma Kurulu hayata geçirilecek. "Katılım finans derecelendirmesi" sistemi hayata geçirilecek.
Finansal sektörün kurumsal altyapısı derinleştirilecek. Bu kapsamda, finansal sektörün boyutuna, karmaşıklığına ve gelişimine uygun "denetleyici teknolojiler" odaklı yeni denetim uygulama ve yöntemleri uygulamaya alınacak.
Finansal dönüşümde teknoloji ve çevre kilit rol oynayacak
Sürdürülebilir finansman imkanlarının geliştirilmesini teminen çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) piyasalarına katılım hız kazanacak.
Bu kapsamda Kalkınma ve Yatırım Bankası ile Eximbank, uluslararası en iyi uygulama örnekleri dikkate alınarak güçlü bir kurumsal reform sürecine tabi tutulacak.
Avrupa Yeşil Mutabakatı'na uyum kapsamında yeşil bankacılık uygulamalarının geliştirilmesi için strateji oluşturma, kurumsal yapılanma, risk yönetimi, raporlama ve kamuoyunu bilgilendirici yayın faaliyetleri yürütülecek.
Yatırımcıların korunmasını ve sermaye piyasasının gelişimini ön planda tutacak şekilde, manipülatif ve piyasa bozucu nitelikteki işlemlerin önüne geçilmesi için teknolojik altyapı güçlendirilecek.
Bankacılıktaki risk merkezi benzeri bir yapıyla yatırımcıların risklerinin bütüncül bir şekilde takip edilmesi ve sektör paydaşlarıyla paylaşılabilmesini teminen Yatırımcı Risk Takip Sistemi hayata geçirilecek.
Siyasi ve ekonomik istikrar, öngörülebilirlik ve yatırımcı dostu politikalarla yüksek teknolojili ve daha üretken alanlarda doğrudan yabancı yatırımı artırılacak, iş ve yatırım ortamı iyileştirilecek.