Suudi Arabistan, Türk mallarının ülkeye sokulmaması konusunda ithalatçılara ve lojistik firmalarına uzun süredir baskı yaptığı, 1 Ekim’den itibaren de Türkiye menşeli hiçbir ürünün girişine izin verilmediği iddialarının ardından, Türkiye’de ev satın alan vatandaşlarını izlemeye aldığı, Arap yatırımcılara ‘evleri satın’ baskısı yaptığı öne sürüldü. Bu gelişmelerin ardından Ticaret Bakanlığı, PETKİM’in başvurusu üzerine Suudi Arabistan’a alçak yoğunluk polietilen ithalatında fiyatları düşürdüğü iddiasıyla damping soruşturması açtı. Soruşturma sonunda iddiaların doğru olduğuna karar verilirse bu ülkeden yapılan ithalata anti damping önlemi olarak ton başına ek vergi getirilebilecek.
Soruşturma açılması başvurusunu, dünyanın önemli polietilen ithalatçılarından Türkiye’nin tek üreticisi olan, yüzde 51 hissesi Azerbaycan petrol şirketi Socar’a ait Petkim yaptı. Ticaret Bakanlığı, dün İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Tebliği çerçevesinde yerli üretici Petkim, tarafından yapılan başvuruya istinaden Suudi Arabistan Krallığı menşeli alçak yoğunluk polietilene (LDPE) yönelik bir damping soruşturması açtığını duyurdu. Esnek ve buruşmaz özelliğe sahip bir plastik olan LDPE, oyuncak, film şişe, valiz, dondurulmuş yiyecek paketleri gibi pek çok plastik ürünün elde edilmesinde kullanılıyor. Türkiye bu ürünü en çok Suudi Arabistan’dan ihraç ediyor. Ürünün ihracat fiyatının 2017-2019 dönemi ile 2018-2020 (6 aylık) döneminde önemli ölçüde düştüğü, Suudi Arabistan’ın üretim kapasitesiyle küresel pazarda önemli konuma sahip olduğu belirtilen tebliğde, “Bu yılın ilk 6 ayında yapılan ithalatın yerli üretim dalının fiyatlarını kırdığı” tespiti dikkat çekti.
PETKİM’İN GÖSTERGELERİNİ BOZDU
Petkim’in zarara ilişkin olarak sunduğu, bilgi, belge ve deliller kullanılarak yapılan değerlendirme tebliğde özetle şöyle yer aldı: “Petkim’in 2019 yılında 2017 yılına göre üretim ve yurtiçi satış miktarı, birim yurtiçi satış fiyatı, yurtiçi satışlardan ürün kârlılığı, toplam birim kârlılığı, ürün nakit akışı ve kapasite kullanım oranı gibi temel ekonomik göstergelerinin bozulma gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca, 2020 yılı ilk 6 aylık döneminde 2019 yılı ilk 6 aylık dönemine göre yerli üretim dalının üretim miktarı, birim yurtiçi satış fiyatı ve kapasite kullanım oranı gibi bazı ekonomik göstergelerinde bozulmalar olduğu kaydedilmiştir.
Başvuru aşamasında sunulan deliller ve ithalata ilişkin resmi istatistikler esas alınarak yapılan tespitler ışığında, dampingli olduğu iddia edilen ithalatın yerli üretim dalının ekonomik göstergelerinde maddi zarara/zarar tehdidine yol açtığı değerlendirilmiştir.”
TÜRKİYE KURALLARA UYUYOR
Yetkililer, “Bu başvuru Suudi Arabistan’a yönelik bir tepki soruşturması mı?” sorusuna “Petkim bu başvuruyu daha önce yapmıştı. Suudi Arabistan, ülkemizde bu ürünün tedariğinde ilk sırada yer alıyor. İncelemede başvurudaki veriler tutarlı bulunarak soruşturma açılmasına karar verildi. Zaten Türkiye uluslararası ticaret kurallarına uyan bir ülke. Soruşturmada damping yapmadığı anlaşılırsa önlem uygulamak mümkün değil. Aksi durumda ülke olarak cezalandırılmanız kaçınılmaz” yanıtını verdi.
GEÇİCİ ÖNLEM GELEBİLİR
Soruşturma sonunda bu ülkeden yapılan ithalata damping önlemi olarak kilo veya ton başına ek vergi getirilebileceğini ifade eden yetkililer, soruşturmanın diğer katılımcıların yanıtlarına göre 12 ila 18 ay sürebileceğini, bu tür soruşturmaların ortalama 9 ayda tamamlandığını anlattılar. Bu süreçte Suudi Arabistan’ın işbirliğine yanaşmaması durumunda soruşturmanın daha erken bitebileceğini belirttiler. Ancak yetkililer, ‘önlemde gecikilmesi durumunda telafisi güç bir zarar oluşacağına’ karar verilirse 60 gün sonra geçici önlem alınabileceğini söylediler.