Yeni tip koronavirüs salgınına karşı Türk Prof. Dr. Uğur Şahin ile eşi Özlem Türeci tarafından Pfizer ortaklığıyla geliştirilen BioNTech aşısının ülkemize sevkiyatı gerçekleştirildi. Bugün başlayan BioNTech aşısının uygulamasında seçim hakkı vatandaşlara bırakılırken herkesin aklında 'BioNTech mi CoronaVac mı?' sorusu var. 2 Nisan'da ülkemize 2 milyon 800 bin dozu ulaşan mRNA teknolojisiyle geliştirilen BioNTech aşısı, ülkemizde kullanılan ve Çin'den gelen CoronaVac aşısından daha farklı bir yöntem kullanılarak geliştiriliyor.
Hürriyet'ten Selin Irmak Kaçmaz'ın haberine göre, aşılar hakkında en çok merak edilenler ve BioNTech aşısının tüm detaylarını Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ümit Savaşçı, 14 soru ile kamuoyuyla paylaştı.
BİONTECH AŞISININ ETKİNLİĞİ NEDİR?
Kasım ayında 44 bin kişi üzeirnde çalışmaları yapılan BioNTech aşısının etkinliği yüzde 95 olarak açıklandı. 1 Nisan tarihinde, aşıyı üreten şirketler olan Pfizer ve BioNTech'in ortak açıklamasıyla ise etkinlik yüzde 91,3 olarak güncellendi.
BİONTECH AŞISININ DEPOLAMA VE UYGULAMASI NASIL?
Eksi 80 derecede muhafaza edilmesi gereken ve nakliye esnasında da özel ekipmanlarla soğuk zincir kırılmadan bir yerden öbürüne götürülen BioNTech aşısı, oda sıcaklığında bir süre bekletilmesinin ardından uygulanıyor. BioNTech aşı şişesi Sinovac'tan farklı olarak uygulanmadan önce 10 kere çevriliyor. Bir şişeden 6 doz uygulanabilen BioNTech aşısı, her dozda 0,3 mililitre kadar enjekte ediliyor.
BİONTECH AŞISI AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE YAPTIRILABİLİR Mİ?
E-Nabız sistemi üzerinden aşı randevusu seçildiği sırada, hangi aşı olunmak isteniyorsa o seçenek işaretlenmelidir. Yalnızca hastanelerde yapılabilen bu aşı, maalesef Aile Sağlığı Merkezlerinde yaptırılamıyor. Sistem üzerinden aile hekimliklerinde ve evde uygulaması tercih edilebilen tek aşı şu an Sinovac aşısı. Bunun dışında aşı yapılamayacağı noktasında randevu sisteminde uyarı bulunuyor.
SINOVAC AŞI RANDEVUSUNU BIONTECH'E ÇEVİRMEK MÜMKÜN MÜ?
Aşı olmaya gidildiği esnada değişiklik yapmak mümkün değil. Ancak randevunuzu aldıktan sonra henüz sıranız gelmediyse o randevuyu iptal ederek yeni bir randevu açabilir, böylece olmak istediğiniz aşıyı seçebilirsiniz.
BIONTECH AŞISINDA İKİNCİ DOZ NE ZAMAN YAPILIYOR?
Aşılama öncesinde imzalanan ve bir nüshası aşılanan kişide kalan onam formunda BioNTech aşısı ikinci dozunun 28 gün sonra yapılacağı belirtiliyor.
İLK DOZ İLE İKİNCİ DOZ AŞIYI FARKLI MARKALARDA YAPTIRMAK MÜMKÜN MÜ?
Uzmanlar, hangi aşıyla başlandıysa onunla devam edilmesi gerektiğini düşünüyor. Yani iki dozun da aynı aşı yapısında olması gerekiyor. Yani ilk doz BioNTech aşısı olunduktan sonra ikinci doz başka bir mRNA aşısı olabilir veya ilk doz SinoVac aşısı yaptıran kişi ikinci doz için başka marka inaktif aşı tercih edebilir. Burada önemli olan nokta iki dozun da aynı aşı yapısında olmasıdır.
Kısacası bir dozu BioNTech, diğerini Sinovac olmak söz konusu değil.
BIONTECH AŞISI HANGİ ÜLKELERDE UYGULANIYOR?
ABD, İngiltere, İsrail, Almanya, İtalya, Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri, İspanya, Şili, Polonya, Kanada, Romanya, Japonya, Güney Kore, Avustralya Pfizer/BioNTech aşısından sipariş eden ve uygulayan ülkeler arasında yer alıyor.
BIONTECH AŞISININ SIKLIKLA GÖRÜLEN YAN ETKİLERİ NELERDİR?
BioNTech aşısının en sık görülen yan etkileri, aşı yerinde ağrı, halsizlik, baş ağrısı, ateş oluyor. Çok ciddi bir yan etki ile şu ana dek karşılaşılmadı.
SINOVAC AŞISINI KİMLER TERCİH ETMELİ?
Bazı durumlarda inaktif aşı olan Sinovac'i (CoronaVac) tercih etmekte fayda var: Eğer kişi bağışıklık istemini baskılayacak ilaç kullanıyorsa, kemoterapi alıyorsa, kanser tedavisi görüyorsa veya daha önceden ağır bir nörolojik hastalık geçirmişse ilk tercihi inaktif aşı olmalı. Ama genç, sağlıklı hiçbir hastalığı yoksa, kronik hastalığı var ama bu saydığım hastalıklar değilse o zaman mRNA aşısı olunabilir.
BIONTECH AŞISININ VARYANTLARA ETKİSİ NEDİR?
BioNTech aşısı tüm varyantlara karşı etkili koruma sağlıyor. Bu aşının mutasyonlara karşı korumayacağına dair bazı yanlış haberler görüyoruz. Ancak şu anda tüm mutasyonlara karşı etkili olduğu biliniyor.
BIONTECH AŞISININ SAKLAMA KOŞULLARI DEZAVANTAJ YARATIYOR MU?
BioNTech aşısının en önemli dezavantajları arasında saklama koşulları yer alıyordu. -80 derecede muhafaza edilmesi gerektiği bilinen aşının saklama koşullarında güncellemeye gidildi. Aşının -25 ile -15 derecede iki haftaya kadar depolanması için AB'den onay çıktı.
BIONTECH AŞISI, AB'DE KULLANILAN AŞI PASAPORTU İÇİN AVANTAJ SAĞLAR MI?
Avrupa Birliği’nin açıklamasına göre, Avrupa ülkelerine giriş için AB’nin onayladığı aşılardan birini olmak gerekiyor. AB ülkelerinde onay almış ve şu anda kullanılan ya da yakın zamanda kullanılacak olan aşılar, Pfizer/BioNTech, Moderna, AstraZeneca ve Johnson & Johnson firmaları tarafından üretilenler.
Özetle BioNTech aşısı, Avrupa ülkelerine girişte şu an için avantaj sağlayacak gibi görünüyor.
KORONAVİRÜSÜ ATLATAN KİŞİLER İÇİN TEK DOZ AŞI YETERLİ Mİ?
Uzmanlar, Kovid-19 geçirenlerin zaten belirli bir antikor seviyesine ulaştığı için tek doz aşının yeterli olacağını söylüyordu. Önceki gün Nature Medicine dergisinde yayınlanan önemli bir bilimsel makale ile bu konu doğrulandı ve önemli veriler paylaşıldı. Makalede yer alan bilgilere göre, daha önce Covid-19 geçirmiş kişilerde tek doz mRNA aşısı antikor miktarını artırıyor. İkinci doz ise antikor seviyesinde kayda değer bir değişiklik yaratmıyor.
MRNA NE DEMEK?
Aralarında BioNTech aşısının da bulunduğu mRNA ile üretilen aşılara, nispeten yeni bir yöntem olması sebebi ile daha temkinli yaklaşılıyor. mRNA aşı yöntemi esasında tamamen yeni bir süreç değil. Araştırmacılar 1990 yılında, mRNA’nın antikor üretimini ortaya çıkardı.
mRNA ya da uzun adıyla mesajcı ribonükleik asit, DNA'dan üretilen, DNA'nın çift zincirli olmasının aksine tek zincirli olan bir biyomolekül. mRNA için DNA'mız ile her şeyi mümkün kılan proteinler arasındaki iletişim aracıdır diyebiliriz.