Besin zehirlenmesi, mikroorganizmalar ya da bakteri toksinleri nedeniyle bozulmuş yiyeceklerin tüketilmesi sonucu ortaya çıkar. Besin zehirlenmesi için tipik belirtiler mide ağrısı, ishal ve kusmadır. Hafif zehirlenmeler genellikle birkaç gün içinde kendi kendine iyileşir. Ağır vakalarda ise hastaların mutlaka hastanede tedavi altına alınması gereklidir.
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre; besinlerin taşıdığı virüs, bakteri, parazit, toksin ve kimyasal maddelerden kaynaklanan 'besin zehirlenmesi' dünyada her yıl yaklaşık 600 milyon kişiyi tehdit altına alıyor. Sağlık Bakanlığı verileri ülkemizde de her yıl 5-6 milyon kişinin besin zehirlenmesi sorunu yaşadığını bildiriyor. Besin zehirlenmelerinde en büyük rolü et, süt, deniz ürünleri ve yumurta üstleniyor.
ÇİĞ ETLERİ DİĞER GIDALARDAN UZAK TUTUN
Alışveriş yaparken, yiyecekleri hazırlarken, buzdolabındaki yerine bile dikkat edilmeli. Çiğ kırmızı etleri, tavuk gibi kümes hayvanlarını, balık ve kabuklu deniz hayvanlarını diğer gıdalardan uzak tutun. Çünkü çiğ olan bu tür etlerde kolayca üreyen salmonellla, E.coli, staphylococcus aureus gibi bakteri ve virüsler, sebze- meyveye bulaştıklarında besin zehirlenmesine yol açıyor. Ayrıca eti kestiğiniz tahta ile sebze doğradığınız tahtanın da aynı olmamasına dikkat etmelisiniz. Yine et kestiğiniz bıçakları, eti koyduğunuz yerleri ve ellerinizi; yemek pişirmeye başlamadan önce mutlaka sabunlu sıcak suyla yıkayın. Bu şekilde çapraz bulaşmayı önlemiş olursunuz.
ŞİŞMİŞ VEYA ÇATLAMIŞSA, ALMAYIN!
Beslenme ve Diyet Uzmanı Evrim Demirel, konserve gıdaların şiddetli besin zehirlenmelerine yol açtığını belirterek, "Konserve kutularının ağır darbeli, şişmiş veya çatlak olmamasına dikkat edin ve bu ürünleri satın almayın" diyor. Evde yaptığınız konservelerin de yapım esnasında kesinlikle hava almamaları gerektiğini belirten Demirel, hava almış ürünlerde zehirlenmemize sebep olan zararlı mikroorganizmalar üreteceğini bildiriyor.
BUZDOLABINDA 1-2 SAATTEN FAZLA BEKLETMEYİN
Beslenme ve Diyet Uzmanı Evrim Demirel et gibi çok hızlı bozulan yiyecekleri hiç bekletmeden hızlıca dondurucuya kaldırmanız gerektiğini belirterek, "Özellikle kırmızı et ve tavuk gibi kümes hayvanlarını satın aldıktan sonra buzdolabında 1-2 saatten fazla bekletmeyin; ya pişirin ya da hızla dondurucuya kaldırın. Aksi halde besin zehirlenmesine neden olabilen mikroorganizmalar hızla çoğalıp, üreyebiliyorlar" diyor.
SON KULLANMA TARİHLERİNE DİKKAT!
Görünüşleri ve kokuları hiçbir şekilde değişmese bile tavsiye edilen son kullanma tarihleri geçmiş olan ürünleri tüketmeyin.
ETLER İYİ PİŞİRİLMELİ
Salam, pastırma ve çiğ köfte gibi çiğ tüketilen etler veya tercihen az pişmiş etler de bakterilerin bulaşması ve parazit oluşumu açısından risk oluşturuyorlar. Bakterilerin yok olmaları için etlerin iyi pişmiş olmasına dikkat edin.