TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay dün yaptığı basın toplantısıyla istenilen asgari ücreti açıkladı. Atalay, Yüzde 45 ve onun üzerine yüzde 20 refah payı talep etti. Yüzde 74’e denk gelen zamla 29 bin 583 lira asgari ücret taleplerinin olduğunu söyledi. Bu rakam, mevcut döviz kuru ile hesaplandığında 843 dolara karşılık geliyor.
Bir anda tüm beklenti ve tahminlerin üzerinde açıklana talep kamuoyunda tartışılmaya başlandı. Peki ekonomi uzmanları asgari ücrete yüzde 74'lük zam talebine diyor.
Hikmet Baydar işçilerin asgari ücret artışı talebinin hem geçmişteki hem de beklenen enflasyon oranlarının oldukça üzerinde olduğuna dikkat çekti. Ancak, talebin dayandığı zeminin önemli bir gerçekliğe işaret ettiğini belirtti: hissedilen enflasyon. Gıda, kira ve doğal gaz gibi temel tüketim kalemlerindeki yüksek fiyat artışları, işçilerin bu düzeyde bir artış talep etmelerine neden oldu. Bununla birlikte, bu talebin gerçekleşmesinin teknik olarak mümkün olmadığını ifade eden Baydar, açıklanan rakamların yalnızca bir pazarlık başlangıç seviyesi olarak görülmesi gerektiğini söyledi.
Baydar, yüzde 30’un üzerinde belirlenecek bir artışın Türkiye’nin ekonomik programını sekteye uğratabileceği yönündeki görüşlerin altını çizerek, kişisel beklentisinin yüzde 30’luk bir artışla asgari ücretin 22 bin 102 TL seviyesine çıkması yönünde olduğunu belirtti.
Muhammet Bayram, talep edilen yüzde 74 zammın işçinin hakkı olduğunun altını bu düzeyde bir zammın yaratacağı etkilere dikkat çekti.
Bayram, asgari ücrete yüzde 74’lük zammın;
- İşverenin istihdam dengelerini bozabileceğini,
- Devlet açısından işsizliğe neden olabileceğini,
- Faizlerin yüksek olduğu, sıkı para politikalarının uygulandığı, sanayi üretiminin daraldığı ve enflasyonist etkinin azalmaya başladığı bir dönemde sürdürülebilir olmadığını ifade etti.
Ayrıca, %74’lük artışın yalnızca asgari ücreti değil, diğer maaş gruplarını da etkileyeceğini ve bu durumun ekonomiye ciddi bir yük getireceğini belirtti. Bayram, bu oranı "tek kelimeyle fahiş bir fiyat artışı" olarak nitelendirdi.
Bayram, yıl sonunda gerçekleşecek enflasyon oranının %45 seviyesinde olmasını beklediğini ve bu bağlamda asgari ücrette %33 ila %35 arasında bir artış yapılmasının mümkün olduğunu ifade etti. Net asgari ücretin 23.000 TL civarında belirleneceği yönünde bir tahminde bulundu.
Vergi Uzmanı İsmail Vefa Ak, Türk-İş'in asgari ücret için önerdiği %45’lik artışın yüksek olduğunu ve mevcut ekonomik göstergelerle uyumsuz olduğunu belirtti. Ak, artışın %74’e kadar ulaşmasının, enflasyon beklentileriyle çeliştiğini ifade etti. Enflasyonun 2024’te %50, 2025’te ise %20-25 arasında olacağı öngörülürken Ak, asgari ücret artışının, enflasyon hedeflerini bozmayacak şekilde dengeli yapılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, asgari ücretin yalnızca düşük gelirli kesimi değil, genel ekonomik dengeyi etkileyen önemli bir gösterge olduğuna dikkat çekti.
Ak, Türk-İş'in bu yüksek talebinin arkasında hane halkının enflasyon beklentilerinin olduğunu ifade etti. "Hane halkı, enflasyon beklentileri konusunda piyasa katılımcıları ve reel sektörden ayrışan bir görüşe sahip. Bu da Türk-İş'in taleplerinin eski, yüksek enflasyon beklentilerine dayandığını gösteriyor" şeklinde konuştu.
İsmail Vefa Ak, asgari ücretin yalnızca düşük gelirli kesimi etkilemekle kalmayıp, genel ekonomik dengeyi de etkileyen bir gösterge olduğunu hatırlattı ve "Çok yüksek bir artış, enflasyon hedeflerinin bozulmasına neden olabilir. Bu yüzden asgari ücret artışında dengeli bir yaklaşım sergilenmeli" dedi.