Özellikle Vajinismus hastalığı "vajinusmus" nedir sorusuna verilecek en iyi cevap kadının cinsel ilişkiye girmek istemesine rağmen, sağlıklı bir şekilde cinsel birleşmeyi gerçekleştiremez. Burada bilinmesi gereken, kadının tamamen iradesi dışında elinde olmayarak, cinsel ilişki sırasında kasılması, eşini itmesi, bacaklarını kapatması, ve bunları takibende cinsel ilişkiye girememesi, gerçekleştirememesi durumudur.Vajinusmus nedir? Nasıl tedavi edilir? Vajinusmus belirtileri nelerdir? sorularının yanıtı haberimizde..
VAJİNUSMUS NEDİR? NE ANLAMA GELİR? NEDEN OLUR?
Vajinismus sorununun değişik anlamı, tarifleri, tanımlamaları da mevcuttur. Bir tanıma göre vajinismus bir 'erteleme kaçınma hastalığı' dır. Sürekli ertelenen, görmezden gelinen, tedavisi için kaçınılan bir durumdur. Vajinismus Hastaları genelde problemlerini görmezden gelmekte, üstüne düşmemekte, hatta yaşadıkları utanç duygusundan dolayı sorunlarını kimseyle paylaşamamaktadırlar. Halbu ki sorun ülkemizde ve tüm dünyada oldukça yaygındır. Paylaşılmadığı için gizli kalmaktadır.
Cinsel Terapist Helen Singer Kaplan'a göre vajinismus bir 'fobik reaksiyon' olarak tanımlanmaktadır. Yani, kadının cinsel ilişki karşısında yaşadığı derin korkudur.
VAJİNUSMUS NEDEN OLUR?
Vajinismus asıl nedeni cinsel kimliğin hızla oluştuğu ödipus dönemi olarak bilinen 3-5 yaş arasında aileden ve çevreden bilinç altına yerleşmiş cinsel birleşme ile ilgili asılsız, yanlış ve eksik bilgilerdir. Bu bilgiler ömür boyu kişileri etkilemekte ve cinsel davranışına yansımaktadır. Bu nedenle tedavide ilk yapılması gereken yanlış inanç ve davranışların düzeltilmesidir.
VAJİNUSMUS BELİRTİLERİ
Vajinismus nedenlerini daha ayrıntılı bir şekilde irdelenecek olursa, dinsel tutuculuk, cinsel taciz, şiddete maruz kalma ve ağrılı cinsel ilişkiye ikincil gelişen vajinismus gibi nedenler ile de sık sık karşılaşılabilir.
Cinsel ilişkinin başarılamaması, organik ve psikolojik nedenler olarak iki kısımda incelenebilir:
Yüksek kenarlı kalın ve sert kızlık zarları, doğuştan gelen himen ve vaginada bulunan yapısal anomaliler; himende septum, vajinal septum, vagina olmaması veya kısa ve kör vagina olması, vajinal enfeksiyonlar, Bartholin kistleri, ağrılı vulvar vestibulit gibi nedenler organik nedenler arasında sayılabilir ki bu nedenler cerrahi ya da medikal tedaviler ile düzeltildikten sonra ilişki rahatlıkla başarılabilir. Bu durum vajinismus olarak kabul edilmez.
Cinsellikle ilgili yanlış inanç ve tutumlar, ön yargılar, özellikle küçük yaşta yaşanan tecavüz gibi cinsel travmaları kapsayan psikolojik nedenlerle cinsel ilişki başarılamaz, hatta imkansız hale gelir ki bu durum gerçek vajinismus halidir.
İlk muayenede, sadece gözlem şeklinde birkaç saniye dış genital organlar değerlendirilir ve vajina kasları kasılma derecesi saptanır. Bu muayene sırasında hastanın acı ve ağrı hissetmesi asla söz konusu değildir. Bu nedenle vajinismus problemi olan kişiler rahatlıkla ve hiç çekinmeden muayene olabilirler.
Muayenede vajinismuslu hastalar; büyük ve küçük dudaklara dokundurmayanlar, dış genital organlara dokundurup vajinaya dokundurmayanlar, parmak girişine izin verdiği halde spekulum girişine izin vermeyenler gibi çeşitli sınıflara ayrılabilir. Tedavi seansları da bu gruplara göre tespit edilir.
Vajinismus tedavisi hasta odaklı olup kişilerin mevcut sorunlarının derecesine bağlı olarak özelleştirilmelidir.
Vajinismus bir sonuçtur, altında yatan gerçek neden bulunmalıdır, korkular araştırılıp çözümlenmeli,bu konuda bilgi eksiklikleri ve yanlışlar düzeltilmelidir. Kolay ve ağrısız bir şekilde yapılabilen vajinismusa özel egzersizler kişilere ev ödevi olarak verilmeli ve bu egzersizleri evde seanslar halinde uygulamaları mutlaka önerilmelidir. Bu egzersizleri ciddiye almayan ve evde tekrarlamayan kişiler başarılı olamaz. Kas gevşetici, ağrı kesici kremler, antidepresanlar, alkol almak, genel anestezi altında ilişkiye zorlamak v.s. sorunu asla çözemez. Vajinismus Tedavi Metotları
Bilişsel ve davranışçı yaklaşım: Dünyada en çok tercih edilen vajinismus tedavi yöntemi bilişsel ve davranışçı yaklaşımdır. Bu metotta ayna egzersizleri, kendi vücudunu ve eşinin vücudunu tanıma egzersizleri, Kegel egzersizleri, seksuel eğitim gibi yaklaşımlarla cinsel organlar konusunda eğitim verilir. Cinsellikle ilgili korkuları gidermek için ayrıca psikolojik tedavi gerekirse hipnoterapi yapılmalıdır.
-Seksuel anatominin kişisel keşfi ve ayna egzersizleri:Bedeni ve vajinayı tanımak için çıplakken kendi bedenine ve vajinasına aynada bakma, sonra vajene dokunma egzersizleri ev ödevi olarak verilir. Bilmediği ve korku duyduğu bölgeyi görmesi ve genital bölgeyi tanıması açısından ayna egzersizleri oldukça önemlidir. Vajinismus problemi olan kişiler ayna ile bu bölgeyi görüp tanıdıkça vücudunu keşfettikçe belki de korkuları giderek hafifleyecektir. Bilindiği gibi insanlar bilmediği gizemli olaylardan daha çok korkarlar.
VAJİNUSMUS EGZERSİZLERİ
-Kegel egzersizleri: Vajinismuslu hastalarda cinsel ilişki sırasında istemsiz kasılmaları önlemek için vajina kaslarının kontrolü öğretilmelidir. Pelvis kaslarının kontrolü için Kegel egzersizleri yaptırılır. Kegel egzersizleri öğrenildikten sonra aslında ömür boyu düzenli bir şekilde yapıldığı taktirde vajen kasları gücünü kaybetmeyecek ve idrar kaçırma problemi de (doğumlara veya hastalıklara bağlı travmalar olmadığı taktirde) ortaya çıkmayacaktır. Bu egzersizler idrara çıktıktan ve mesaneyi boşalttıktan sonra yapılmalıdır. Bu egzersizde çalıştırılan kas idrar yaparken gevşeyen, idrar yaptıktan sonra sıkışan Pubokoksigeus adı verilen kastır. Bu kas ilişki sırasında vajinismuslu hastanın kastığı ve bir türlü ilişkinin mümkün olmadığı kastır. Kegel egzersizleri, günde 2-3 seans her defasında yaklaşık 15 kez bu kası sıkma ve gevşetme şeklinde tekrarlayarak yapılmalıdır. Sonuç yaklaşık bir ayda alınabilir. Bu egzersiz sırasında bel, karın, kalça ağrıları olursa yanlık kaslar çalıştırılıyor demektir. Ayrıca orgazm ve cinsel isteksizlik sorunları olanlar için de Kegel egzersizleri ile oldukça başarılı sonuçlar alınmaktadır.
Nefes alıp-verme egzersizleri yapılması ile hasta tarafından kasların kasılıp gevşemesinin fark edilmesi sağlanmaktadır. Tüm vücudu kasan-gevşeten egzersizler öğretilmelidir.
Parmak egzersizi:Parmak egzersizleri vajinismuslu kişilerin uyguladığı invivo duyarsızlaştırma (desensitizasyon) egzersizleridir. Önce küçük parmak ile başlanır, hasta aşamalı bir şekilde alıştırılır, daha sonra eşin parmağı ile de egzersize devam edilebilir. Genellikle parmak egzersizi kişileri irrite eder ve sevmez, bu egzersiz yapmak istemeyen hastalara uygulanmamalıdır. Vajina içine parmak ya da buji girdiği zaman vajina ani kasılmasını önleme egzersizleri de yapılmalıdır.
-Vaginal genişletme (dilatasyon) egzersizleri:Vajinal dilatatör olan bujilerle invitro duyarsızlaştırma (desensitizasyon) egzersizleri yapılmaktadır. Bu işlemde vajinaya uygulanan bujilerin (eşi de refakat edebilir) numaraları yavaş yavaş artırılır. Bu denemeler 8-10 seans sürebilir.
Genital bölge masajı:Klitoris bölgesini uyarma, bu bölgeye dokunma ve okşama kişilerde güven ve mutluluk yaratır, vajina kaslarının gevşemesini sağlar.
Vajinismus tedavisi sırasında kural olarak belli bir aşamaya gelene kadar cinsel birleşme yasaklanmalı.
Aşamalı cinsel ilişki egzersizleri: Önce penisin vaginaya değdirilmesi, sonra vajinaya girmesi egzersizleri yapılmalıdır. Penis girişinin kadının kontrolü ile sağlanması da tedavinin önemli bir aşamasıdır. Cinsel ilişki sırasında hasta anksiyete duyduğu anda gevşeme egzersizleri ile nefesin nasıl düzenlenmesi gerektiği öğretilmelidir.