Baş dönmesi olarak tarif edilen ve kişide denge bozukluğuna neden olan vertigo ciddi sorunlar yaratabiliyor. Bu sorunu yaşayan kişiler internet arama motorlarındaVertigo nedir? Belirtiler nelerdir? Nasıl geçer ? Tedavi yöntemleri neler? Nasıl korunulur? sorularını araştırıyor. İşte detaylar...
VERTİGO NEDİR?
Vertigo baş dönmesi olarak tarif edilmektedir. Vertigo başka hastalıkların belirtisi olabildiği gibi tek başına da görülebilmektedir. Santral ve periferik vertigo olarak ikiye ayrılmaktadır.
SANTRAL VERTİGO
Beyinden kaynaklanan rahatsızlıklar sonucu meydana gelmektedir. Santral vertigolar, beyinde tümör, kanama, damarlarda anevrizma ya da beyin damarlarının farklı bozukluklarından kaynaklanabilmektedir. Bu durumda hastalar Nöroloji Bölümü’ne yönlendirilmektedir.
PERİFERİK VERTİGO
İç kulak ya da orta kulaktaki denge merkezinin etkilenmesine bağlı olarak dengenin bozulmasıdır. Periferik vertigoya boyun ağrıları gibi kas iskelet sistemindeki herhangi bir sıkıntı ya da hipotiroidi, hipertiroidi ya da hipoglisemi gibi metabolik hastalıklarda neden olabilmektedir. Hasta vertigo şikayetiyle geldiği zaman ilk olarak kulakla ilgili bir sıkıntısı olup olmadığına bakılmaktadır. Hastalardan genel metabolik tetkikleri istenmektedir. Şeker, kolesterol, trioit, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri ayrıca kişinin tansiyonuna kadar bütün tetkiklerine bakılmaktadır. Çünkü bunların hepsi vertigo ataklarını tetikleyebilmektedir. Vücuttaki her hangi bir dengesizlik vertigo ataklarıyla kendini gösterebilmektedir.
Ülkemizde yaklaşık 3 milyon kişi vertigo rahatsızlığından şikâyetçi. Vertigo sırasında hastalar çevredeki eşya veya insanların etrafında döndüğünü ifade ederler. Kişide ortaya çıkan sağ veya sola doğru denge kaybı, sersemlik hissi, başta ağırlık olması veya yerin ayaklar altından kayması durumu vertigo değildir. Bu gibi durumlar dizziness olarak adlandırılır ve bu da denge bozukluğu içinde yer almasına rağmen vertigoya göre tedavisi farklılık gösterir. Vertigo bir hastalık değildir; bir semptom yani bulgudur. Nasıl baş ve kol ağrısı veya ayakta uyuşukluk bir hastalık olmayıp bir hastalık sonucu ortaya çıkıyorsa vertigo da benzer şekilde bir hastalığın neden olduğu bulgudur. Bu nedenle hangi hastalığın vertigoya neden olduğu araştırılarak tanıya gidilmelidir. Vertigoya neden olan her hastalığın tedavisi farklıdır. Bu nedenle vertigonun tedavisi altta yatan hastalık tespit edildikten sonra yapılmalıdır.
BELİRTİLERİ NELER?
Baş dönmesi (vertigo)denge bozukluları denge bozukluğuna bağlı olarak kişinin düşerek yaralanmasına sebep olabilir. Zihinsel karışıklık ve muhakeme bozukluğu sonucunda baş dönmesi yaşayan kişi yürürken zorlanabilir, mide bulantısı yaşayabilir, korku ve endişeyle karşı karşıya kalabilir.
Baş ağrıları genellikle basit ilaç kullanımı veya yaşam tarzı değişiklikleriyle bir süre sonra geçebilmektedir. Fakat bazı durumlarda baş ağrısı tedavisinin yapılabilmesi için öncelikle altta yatan sebeplerin çözülmesi gerekmektedir.
Eğer daha önce bir baş dönmesi (vertigo) sorunuyla karşı karşıya kalmadıysanız, aniden başladı ve uzun süredir düzelmediyse mutlaka en kısa süre içinde bir doktora başvurunuz. Baş dönmesi (vertigo) kendi başına bir belirti olduğu için baş dönmesine bağlı belirtiler bulunmaz, fakat altta yatan sebeplere bağlı gelişen belirtileri ise;
-Tansiyon düşmesi
-Şiddetli ataklar
-Kulakta basınç hissi
-Kuvvet kaybı
-Görme bozukluğu
-Mide bulantısı
-Göz kararması
-Kulak çınlaması
-Vücut dengesizliği
-Karar verme yetisinde bozuklu
VERTİGOSU OLANLAR NEYE DİKKAT ETMELİ?
Uyku düzeni vertigosu olanların dikkat etmesi gereken unsurların başında gelmelidir. Düzensiz ve yetersiz uyku kişilerin dinlenememesine ve vertigo da dahil bir çok hastalığa davetiye çıkarmaktadır. Düzenli ve yeterli uykuya herkesin özen göstermesi gerekmektedir.
Stresten uzak durulması, yani kişiyi strese sokan faktörlerin kişinin hayatından çıkarılması gerekmektedir. Aşırı stresin bağışıklık sistemini de olumsuz etkilediği için stresten uzak durmak önemlidir.
Güçlü bir bağışıklık sistemiyle vertigo dair birçok hastalıktan korunabilmek mümkündür. Bu sebeple sağlıklı ve taze gıdalar tüketilmeli, aşırı tuzlu, yağlı ve işlenmiş gıdalardan uzak durulmalıdır. Vitamin ve mineral değerlerinin, özellikle D vitaminin normal seviyelerde olması da yine bağışıklığın kuvvetli olmasını sağlamaktadır.
Vertigo tedavisinden sonra hareketli sporlardan ve ani hareketler yapmaktan kaçınılmalıdır. Bol sıvı tüketilmeli, kahve, kola ve çikolata gibi kafein içeren yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalı ayrıca sigara kullanımına son verilmelidir.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELER?
Baş dönmesi (vertigo) tedavisi, iç kulakta yer alan kristallerin yer değiştirmesi ile meydana gelebileceği gibi stres, travma, psikolojik sorunlar veya altta yatan bir hastalığa bağlı olarak da gelişebilir.
Baş dönmesi (vertigo) tedavisinde öncelikle sorunun neden kaynaklandığının bulunması ve varsa altta yatan hastalıkların tedavi edilmesi gerekir. Baş dönmesi (vertigo) gibi sorunlarda öncelikle doktor, hasta öyküsünü alır ve sonrasında bir fiziki muayene gerçekleştirilir.
Tedavide öncelik baş dönmesi (vertigo) sorununu azaltmak veya ortadan kaldırmak, denge fonksiyonlarını en güvenli şekle getirmektir. Eğer, iç kulaktaki kristallerin yer değiştirmesine bağlı olarak gerçekleşiyorsa tedavi kristallerin yeniden konumlandırılmasını içerir.
Baş dönmesi (vertigo) durumu soğuk algınlığı, tümörler veya enfeksiyon gibi farklı hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkıyorsa, altta yatan hastalığa göre ilaç veya farklı bir tedavi yöntemi önerebilir.
Kaynak: Medipol Sağlık Grubu, Memorial, Acıbadem