İstihdamla ilgili düzenlemeleri içeren torba yasa tasarısı Meclis'e sevk edildi. Buna göre çeyiz desteği azami 5 bin liradan 7 bin 500 liraya yükseltildi. Konut hesabında da azami devlet katkısı 20 bin liraya çıkarıldı.
YENİ TORBA YASA TBMM'DE
Maliye Bakanı Naci Ağbal, "Yatırım, üretim ve istihdamın artırılmasına yönelik düzenlemeleri içeren torba yasa tasarısı, TBMM'ye sevk edildi" dedi.
EVLENEN 7 BİN 500 LİRA
Maliye Bakanı Naci Ağbal, "Çeyiz desteği için devlet katkısı oranı yüzde 20'den 25'e, azami katkı 5 bin liradan 7 bin 500 liraya yükseltilmektedir." ifadelerini kullandı.
EV ALANA 20 BİN LİRA
Ayrıca konut hesabında devlet katkısı 15 bin liradan 20 bin liraya, azami devlet katkısı oranı yüzde 20'den 25'e çıkarılıyor.
ÇEYİZ PARASI NEDİR
Çeyiz Parası (Evlenme Ödeneği) Nedir, Ne Demektir?
Halk arasında çeyiz parası olarak da isimlendirilen evlenme yardımı, anne ve babanın ölümü sebebiyle Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan yetim aylığı ( ölüm aylığı ) almakta olan kızların evlenmeleri durumunda SGK tarafından verilen parasıdır. Evlenme ödeneği olarak da isimlendirilir. Evlenme ödeneğini sadece kız çocukları alabilmektedir. Erkek bireylerin çeyiz parası alma hakları bulunmamaktadır.
SGK tarafından kendilerine verilen gelir veya aylıklar evlenme durumunda kesileceği için kız çocuklarına bir kereye mahsus olma şartı ile aylıklarının 2 yıllık toplamı hesaplanarak kendilerine çeyiz parası ( evlenme ödeneği ) adı altında verilmektedir. Ancak bunun için resmi olarak evlenme şartı aranmaktadır ve sadece kız çocukları için geçerli bir uygulamadır.
Kimler Çeyiz Parası (Evlenme Ödeneği) Alabilir?
Kız çocuklarına anne ve babanın vefatı durumunda hangi hallerde aylık bağlanır önce buna değinelim. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda kız çocuklarının hangi durumlarda hak sahibi olacağı tek tek sayılmıştır. Buna göre bir kız çocuğunun hak sahibi sayılabilmesi için ülkemizde yada yurtdışında herhangi bir işte çalışmaması şartıyla 18 yaşını, şayet 18 yaşını geçmiş ise lise ve dengi bir okulda öğrenim görmekteyse 20 yaşını, üniversite öğrenimi görmekteyse 25 yaşını doldurmamış olması gerekmektedir. Şayet malul çocuk ise çalışma için en az %60’ını kaybetmiş olması şartıyla veya kız çocuklarının evli olmaması, şayet evlenmiş ise sonradan boşanmış ya da dul kalmış olması durumunda anne ve babasından gerekli şartları sağlamaları halinde iş kazası ve meslek hastalığı sigortası fonundan gelir dediğimiz, ölüm sigortası fonundan da aylık dediğimiz haklara hak kazanmaktadırlar. Bu şartlara bağlı olarak kendisine daha önce aylık bağlanmış kişilere bir kereye mahsus olarak evlenme durumunda çeyiz parası adı altında yardım yapılmaktadır. Peki çeyiz parası yani halk arasında bilinen adıyla evlenme ödeneği alma şartları nelerdir, kimler çeyiz parası alabilir? Şimdi bunlara değinecek olursak.
Sosyal Güvenlik Mevzuatına göre anne ve babasından gelir veya aylık almakta olan kız çocuklarının evlenmesi halinde kendilerine yapılan parasal yardım tutarına evlenme ödeneği ya da çeyiz parası denilmektedir. Evlenme ödeneğinden yararlanabilmek için kız çocukları vasıflarına sahip olmak ve yukarıda anlattığımız şekilde kendisine aylık bağlanmış olması gerekmektedir. Bu taktirdeyken aylık veya gelir alırken talepte bulunmaları durumunda kendilerine evlenme ödeneği yapılmaktadır.
Bekar olarak çalışırken evlenen kızlar SGK’dan evlenme ödeneği alamazlar. Çünkü bir kız çocuğu çalışıyorsa kendisine anne ve babasından dolayı herhangi bir yetim aylığı bağlanmaz. Yine aynı şekilde dul kişilerin yeniden evlenmesi durumunda herhangi bir evlenme ödeneği alma hakkı yoktur.
Evlenme Ödeneği (Çeyiz Parası) Ne Kadar?
Evlenme ödeneği ya da çeyiz parası miktarı kişinin SGK’dan bir ayda aldığı aylık ya da gelir miktarına bağlı olarak hesaplanmaktadır. Aylığının 24 katı yani 2 yılda aldığı toplam miktar hesaplanarak çeyiz parası adı altında kendilerine evlenme yardımı sunulmaktadır. Çeyiz parası hesaplamasını kaba bir örnekle ifade etmek gerekirse; Bir kız çocuğu anne veya babasının vefatı durumunda kendisine ayda 500 Tl aylık bağlanmış olsun. Bu miktarın 24 katı yani 12 Bin Tl kendisine çeyiz yardımı olarak evlenmesi durumunda, bir kereye mahsus olmak şartı ile verilir.
Evlenme Ödeneği Alan Kız Çocuğunun Yetim Aylığı – Maaşı Kesilir Mi?
Kız çocuğu evlenme ödeneği almak için başvuruda bulunsa da bulunmasa da evlenmesi durumunda anne veya babasından aldığı ölüm gelir veya aylığı kesilmektedir. Aslında çeyiz parası bu gelir veya aylığın 2 yıl daha ödenmiş olması anlamına gelmektedir.
Bir diğer önemli nokta ise ailedeki kız çocuğunun evlenme ödeneği alması durumunda diğer hak sahiplerinin maaşlarında herhangi bir azalma, artma ya da kesinti olup olmayacağı. Anne veya babanın vefatından sonra geride hem kız çocuğuna yada varsa annesine, erkek kardeşine, büyük annesine, büyük babasına hak sahibi olarak gelir bağlanmış olabilir. Kız çocuğu evlendiği taktirde aslında aylığı kesildiği için diğer hak sahiplerinin gelir veya aylıklarında artış olması gerekmektedir. Fakat evlenme ödeneği alındığı için diğer hak sahiplerinin gelir veya aylıklarındaki artış 2 yılın sonundan itibaren başlar.
Evlenme Ödeneği ( Çeyiz Parası) Alan Kız Çocuğu Boşanırsa?
Kız çocuğunun evlenmesi durumunda kendisine çeyiz parası ödendiğini varsayarsak; bu kız çocuğu 2 yılı doldurmadan boşanırsa, kendisine bir daha gelir ya da aylık bağlanması için bu iki senenin sonunu beklemesi gerekmektedir. Bu iki yılı doldurduktan sonra kız çocuğu çalışmamak şartıyla isterse başvuruda bulunarak gelir veya aylık alabilir.
Evlenme Ödeneği Alan Kişiler Sağlık Yardımlarından Yararlanabilir Mi?
2008 yılından önceki uygulamada kız çocuklarına herhangi bir sağlık hakkı verilmemekteydi. Ancak 5510 sayılı kanunda yapılan düzenleme ile evlenme ödeneği alan kız çocuğuna, şayet eşinden bir sağlık güvencesi yoksa iki yıllık sürenin sonuna kadar Genel Sağlık Sigortası kapsamında kendi üzerine sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir. Peki evlenme ödeneği nasıl alınır?
Evlenme Ödeneği Almak İçin Ne Yapmalı?
Normalde Sosyal Güvenlikte bütün haklar talebe bağlıdır. Talep edilmemesi durumunda herhangi bir ödeme söz konusu değildir. Dolayısıyla gelir veya aylık almakta iken evlenen bir kız çocuğu evlenme ödeneği için evlendiği tarihten sonra yazılı talepte bulunması gerekmektedir. Bu müracaatın talebini bulunduğu yerdeki Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüklerine ya da Sosyal Güvenlik Kurumu merkez müdürlüğüne evlilik cüzdanının da bir fotokopisini ekleyerek yazılı müracaat etmesi gerekmektedir.
Evlenme Ödeneğinde Herhangi Bir Zaman Aşımı Süresi Var Mı?
Evlenme ödeneği için aslında bir başvuru süresi mevcut kanunda öngörülmemiştir. Sadece evlendiği tarihten sonra başvuruda bulunması yeterli sayılmaktadır. Fakat 5510 sayılı kanunun 97. Maddesinde gerek kısa vadeli sigorta kolları, gerekse ölüm sigortası kolundan sağlanan diğer haklarda hakkın dolumundan itibaren şayet beş sene içerisinde herhangi bir talep edilmemiş ise bu hakkın düşeceği yönünde bir düzenleme yapılmıştır. Dolayısıyla bir kız çocuğu evlendiği tarihten sonra çeyiz parasını 5 sene içerisinde istememiş ise bu hakkı ortadan kalkmaktadır.
SGK’dan Hem Yetim Geliri Hem Yetim Aylığı Alan Kişilerin Çeyiz Parası Durumu
Evlenme ödeneği için aslında bir başvuru süresi mevcut kanunda öngörülmemiştir. Sadece evlendiği tarihten sonra başvuruda bulunması yeterli sayılmaktadır. Fakat 5510 sayılı kanunun 97. Maddesinde gerek kısa vadeli sigorta kolları, gerekse ölüm sigortası kolundan sağlanan diğer haklarda hakkın dolumundan itibaren şayet beş sene içerisinde herhangi bir talep edilmemiş ise bu hakkın düşeceği yönünde bir düzenleme yapılmıştır. Dolayısıyla bir kız çocuğu evlendiği tarihten sonra çeyiz parasını 5 sene içerisinde istememiş ise bu hakkı ortadan kalkmaktadır.
Bu yazımızda evlenme ödeneği yani çeyiz parası nedir, evlenme ödeneği alma şartları, çeyiz parası kimlere verilir, evlenme ödeneği ne kadar, evlenme ödeneği hesaplaması, evlenme ödeneği sorgulama, çeyiz parasında zaman aşımı, evlenme ödeneği nasıl alınır, çeyiz parası nasıl hesaplanır ve evlenme ödeneği hakkında detaylı bilgiler vermeye çalıştık. Sorularınızı yorum bölümünden dile getirebilirsiniz.