Türkiye Sağlık Enstitüleri (TÜSEB) Başkanı Prof. Dr. Erhan Akdoğan, koronavirüsle mücadele sürecinde TÜSEB bünyesinde desteklenen yerli aşı çalışmalarına ilişkin bilgi verdi.
Türkiye'de COVID-19 vakalarının görülmesinin hemen ardından TÜSEB tarafından aşı geliştirilmesi için bilimsel proje destekleri vermeye başladıklarını anlatan Akdoğan, "Halihazırda TÜSEB altında 6 aşı projesi destekleniyor ve 2 aşı projesi de destek sürecinde, şu anda işlemleri devam ediyor" dedi.
6 AYRI AŞI PROJESİ
Projeler hakkında konuşan Akdoğan, "Şu anda TÜSEB destekli 6 ayrı aşı geliştirme projesi Erciyes, Hacettepe, Yıldız Teknik, Marmara, Atatürk ve Akdeniz üniversitelerinde yürütülüyor" açıklamasını yaptı.
Bu çalışmalardan Erciyes Üniversitesindeki aşı adayının Faz-2 aşamasında olduğunu anlatan Akdoğan, şunları söyledi:
"Üniversitede hala çalışmalar devam ediyor. Bugünün bilimi yarının teknolojisidir. Dolayısıyla, aşı geliştirilmesi için bilimsel süreçler sürüyor. Aşı en kısa zamanda gelecek diye umut ediyoruz. Bu konuda gerek bilim insanları gerek TÜSEB gerekse de TÜBİTAK araştırma geliştirme için gerekli destekleri çok hızlı bir şekilde verdi ve vermeye de devam ediyor. Erciyes Üniversitesinde geliştirilen aşı için çalışmalar devam ediyor, ön sonuçların açıklanması için biraz daha vaktimiz var."
İnsan deneylerinin temelde 3 aşamada değerlendirildiğini söyleyen Akdoğan, öncelikle Faz-1 aşamasında küçük bir grupla çalışma yapıldığını anlattı. Faz-1 aşamasında 10'lu sayılarla, 40-50 kişi gibi çalışmaların yapıldığını söyleyen Akdoğan, daha sonra Faz-2'ye geçildiğinde sayının 100'lü rakamlara ulaşırken, Faz-3 aşamasında binlerle ifade edilen rakamlara ulaştığını belirtti.
BURUN SPREYİ ŞEKLİNDE UYGULANACAK AŞI
TÜSEB bünyesinde destek verilen aşıların özelliklerine ilişkin açıklama yapan Akdoğan, Erciyes Üniversitesinde interaktif aşı geliştirildiğini söyledi.
Bunun dışında çok farklı tiplerde aşı çalışmalarının da yürütüldüğünü anlatan Akdoğan, destekledikleri projeler arasında burun spreyi şeklinde uygulanan aşının da olduğunu da söyledi. Akdoğan, "Bu, dünyada da yeni bir teknoloji. Nazal aşı dediğimiz burun spreyi şeklindeki aşı çalışmasının da Ar-Ge süreci devam ediyor. Bu aşı adayı için henüz insan deneylerine başlanmadı. Bu aşı adayı, özel bir kuruluş tarafından geliştirilen farklı bir aşı" dedi.
Bilimsel çalışmaların tamamlanmasının ardından ürünün ortaya çıkacağını söyleyen Akdoğan, "Ar-Ge çalışmaları bir süreç gerektirdiğinden şu an bu çalışmaların devam ettiğini demekle iktifa ederim. Ama bugünün bilimi yarının teknolojisi dediğimizde 'yarın' yakın. Aşıların Faz-3 aşaması tamamlandıktan, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumundan gerekli onaylar alındıktan sonra üretim gerçekleştirilecek ve yaygın aşılamaya geçilecek. Üretim de Türkiye'de gerçekleştirilecek." dedi.
ÇALIŞMANIN ÖNCÜLERİ BİR ARAYA GELDİ
TÜSEB Başkanı Akdoğan 21-22 Mart'ta Aziz Sancar Araştırma Merkezi'nde düzenlenen çalıştayda destek verdikleri COVID-19 aşı projelerinin araştırma ekiplerinin bir araya geldiğini söyledi.
Yerli aşı çalışmalarında bilim insanlarının önemli tecrübeler kazandığına dikkati çeken Akdoğan, "Bu süreçte elde edilen kazanımların ve tecrübelerin paylaşılması, bilim insanlarının birbiriyle etkileşime girmesi, problemlerin ele alınması, cihaz ve sarf malzemelerinin paylaşılması gibi iş birlikleri olması amacıyla araştırmacılarımızı bir araya getirdik." şeklinde konuştu.
BİLİM KURULU AŞIYI DEĞERLENDİRİYOR
Gerek üniversitelerinde ziyaret ederek destek olduklarını gerekse de çevrimiçi toplantılarla süreç boyunca araştırmacıları takip ettiklerini vurgulayan Akdoğan, "Çalışmalar belirli aşamalarla gidiyor ve bu aşamalar da belirli aralıklarda araştırmacılarımız tarafından raporlanıyor, ardından da Aşı Bilim Kurulu tarafından değerlendirilerek yönlendirme ve destekleme sürecinin devam etmesi için çalışma yapılıyor" dedi.
Hayvan deneyleri yapılan merkezlerdeki uzmanların da çalıştayda yer aldığına işaret eden TÜSEB Başkanı Akdoğan, bilim insanlarının hayvan deneyleri aşamasında karşılaşılabilecek problemler ve hazırlıklar konusunda tecrübelerini aktardığını söyledi.