Kurban Bayramı faziletleri arasında yer alan Zilhicce ayı oldukça araştırılıyor. Peki Zilhicce ayı nedir? Zilhicce ne demek? Zilhicce ayı ne zaman? İşte ayrıntılar...
Zilhicce ayı orucu ne zaman tutulur anlamı ve önemi nedir soruları, İslam alemi tarafından merak ediliyor. Hac ibadetinin yerine getirildiği ay olması dolayısıyla önemli bir konuma sahip olan Zilhicce ayı, Müslümanların en çok ilgilendiği dönemler arasında. 8. günü terviye, 9. günü arefe olarak bilinen bu gün, içerisinde Kurban Bayramını da barındırmaktadır.
ZİLHİCCE AYI
Sözlükte “hac ayı” anlamındaki zilhicce (zülhicce, zülhacce) kamerî yılın zilkadeden sonra gelen son ayıdır. İslâm’dan önce Arab-ı bâide (Âd ve Semûd) döneminde “mesîl” ve “müsbil”, Arab-ı âribe devrinde ise “ne‘as” ve “bürek” şeklinde adlandırılıyordu.
Zilhicce isminin hicrî takvimde yer alan diğer ay adlarıyla birlikte Arab-ı müsta‘ribe döneminde kullanılmaya başlandığı kaydedilir. Câhiliye devrinde Araplar haram ayların ilki olan zilkade ile zilhicce ayında ticarî açıdan büyük önem taşıyan panayırlar (1-8 Zilhicce) ve özellikle Zülmecâz panayırını düzenler, bunların sona ermesiyle birlikte bu ayda hac ziyareti başlardı.
Zilhicce ıslâm’dan sonra da hac ibadetinin yerine getirildiği ay olmuştur. Bu ayın sekiz-on üçüncü günleri arasında ifa edilen hac menâsikinin mahiyeti, mekânı, vakti gibi hususlar dikkate alınarak adı geçen günler farklı şekillerde adlandırılmıştır. Hac menâsikinin ifasına başlandığı zilhiccenin sekizinci günü “terviye”, dokuzuncu günü “arefe” ismiyle anılır. Kurban bayramı zilhiccenin onuncu günü başlar ve dört gün devam eder.
ZİLHİCCE AYI NEDİR? ZİLHİCCE NE DEMEK?
Sözlükte “hac ayı” anlamındaki zilhicce (zülhicce, zülhacce) kamerî yılın zilkadeden sonra gelen son ayıdır. İslâm’dan önce Arab-ı bâide (Âd ve Semûd) döneminde “mesîl” ve “müsbil”, Arab-ı âribe devrinde ise “ne‘as” ve “bürek” şeklinde adlandırılıyordu.
Zilhicce isminin hicrî takvimde yer alan diğer ay adlarıyla birlikte Arab-ı müsta‘ribe döneminde kullanılmaya başlandığı kaydedilir. Câhiliye devrinde Araplar haram ayların ilki olan zilkade ile zilhicce ayında ticarî açıdan büyük önem taşıyan panayırlar (1-8 Zilhicce) ve özellikle Zülmecâz panayırını düzenler, bunların sona ermesiyle birlikte bu ayda hac ziyareti başlardı.
Zilhicce İslâm’dan sonra da hac ibadetinin yerine getirildiği ay olmuştur. Bu ayın sekiz-on üçüncü günleri arasında ifa edilen
hac menâsikinin mahiyeti, mekânı, vakti gibi hususlar dikkate alınarak adı geçen günler farklı şekillerde adlandırılmıştır. Hac menâsikinin ifasına başlandığı zilhiccenin sekizinci günü “terviye”, dokuzuncu günü “arefe” ismiyle anılır. Kurban bayramı zilhiccenin onuncu günü başlar ve dört gün devam eder.
ZİLHİCCE AYI NE ZAMAN BAŞLAYACAK?
Kurban Bayramı faziletleri arasında yer alan Zilhicce ayı oldukça araştırılıyor. Peki Zilhicce ayı nedir? Zilhicce ne demek? Zilhicce ayı ne zaman? İşte ayrıntılar...
Zilhicce ayı Kurban Bayramının idrak edileceği 10 Ağustos Arefe günü ile başlayacak. Zilhicce ayının ilk on gününün fazileti bu on gün içerisinde hac ibadetinin yerine getiriliyor olması İslam alemi açısından önemini artırıyor.
ZİLHİCCE ORUCU NASIL VE NE ZAMAN TUTULUR?
Zilhicce orucu, Zilhicce ayının başlamasıyla başlar 9. gün dahil olmak üzere oruç tutulur.
Zilhicce ayının ilk dokuz gününde oruç tutmak tavsiye edilmiştir. Zilhicce ayının 10. günü kurban bayramının ilk günüdür. Peygamberimizin zilhiccenin ilk dokuz günü oruç tutmayı sürdürdüğü rivayet edildiği için zilhiccenin ilk dokuz gününün, yani kurban bayramından önceki dokuz günün oruçlu geçirilmesi müstehaptır. Fakat sıkıntıya ve halsizliğe sebep olacağı gerekçesiyle, hacda olanların 9. günü (arefe günü) oruç tutması mekruh görülmüştür. Peygamberimiz arefe gününün faziletine ilişkin olarak “Arefe gününden daha çok Allah’ın cehennem ateşinden insanları âzat ettiği bir gün yoktur” buyurmuş , yine “Arefe günü tutulan orucun bundan önce ve sonra birer yıllık günahları örteceği Allah’tan umulur” dedi i (Müslim, Sıyâm, 196-197) nakledilmiştir.
ZİLHİCCE NE ZAMAN 2019?
Zilhicce ayı Kurban Bayramı'nın idrak edileceği 10 Ağustos Arefe günü ile başlayacak. Zilhicce ayının ilk on gününün fazileti bu on gün içerisinde hac ibadetinin yerine getiriliyor olması İslam alemi açısından önemini artırıyor.
ZİLHİCCE ORUCU NE ZAMAN, NASIL TUTULUR?
Zilhicce orucu, Zilhicce ayının başlamasıyla başlar 9. gün dahil olmak üzere oruç tutulur.
Zilhicce ayının ilk dokuz gününde oruç tutmak tavsiye edilmiştir. Zilhicce ayının 10. günü kurban bayramının ilk günüdür. Peygamberimizin zilhiccenin ilk dokuz günü oruç tutmayı sürdürdüğü rivayet edildiği için zilhiccenin ilk dokuz gününün, yani kurban bayramından önceki dokuz günün oruçlu geçirilmesi müstehaptır. Fakat sıkıntıya ve halsizliğe sebep olacağı gerekçesiyle, hacda olanların 9. günü (arefe günü) oruç tutması mekruh görülmüştür. Peygamberimiz arefe gününün faziletine ilişkin olarak “Arefe gününden daha çok Allah’ın cehennem ateşinden insanları âzat ettiği bir gün yoktur” buyurmuş , yine “Arefe günü tutulan orucun bundan önce ve sonra birer yıllık günahları örteceği Allah’tan umulur” dedi i (Müslim, Sıyâm, 196-197) nakledilmiştir.
ZİLHİCCE AYI FAZİLETLERİ NELER?
Zilhicce'nin bu on gününün fazileti hac ibadetinin bu ayda yapılmasından kaynaklanmaktadır (İbn Hacer, Feth, II, 459). Zira bu günlerde hac ibadetinin bir kısım menâsiki yapılmakta bir kısmı da (ziyaret tavafı, şeytan taşlama gibi) ardından gelen teşrik günlerinde gerçekleştirilmektedir. Zilhicce ayının dokuzuncu günü olan kurban bayramının arefesinde tutulan orucun da çok faziletli olduğu rivayetlerde zikredilmiştir (Müslim, Sıyâm, 196, 197; Ebû Dâvûd, Savm, 64; Tirmizî, Savm, 46).
Sözlükte “hac ayı” anlamındaki zilhicce (zülhicce, zülhacce) kamerî yılın zilkadeden sonra gelen son ayıdır. İslâm’dan önce Arab-ı bâide (Âd ve Semûd) döneminde “mesîl” ve “müsbil”, Arab-ı âribe devrinde ise “ne‘as” ve “bürek” şeklinde adlandırılıyordu. Zilhicce isminin hicrî takvimde yer alan diğer ay adlarıyla birlikte Arab-ı müsta‘ribe döneminde kullanılmaya başlandığı kaydedilir. Câhiliye devrinde Araplar haram ayların ilki olan zilkade ile zilhicce ayında ticarî açıdan büyük önem taşıyan panayırlar (1-8 Zilhicce) ve özellikle Zülmecâz panayırını düzenler, bunların sona ermesiyle birlikte bu ayda hac ziyareti başlardı. Zilhicce İslâm’dan sonra da hac ibadetinin yerine getirildiği ay olmuştur. Bu ayın sekiz-on üçüncü günleri arasında ifa edilen hac menâsikinin mahiyeti, mekânı, vakti gibi hususlar dikkate alınarak adı geçen günler farklı şekillerde adlandırılmıştır. Hac menâsikinin ifasına başlandığı zilhiccenin sekizinci günü “terviye”, dokuzuncu günü “arefe” ismiyle anılır. Kurban bayramı zilhiccenin onuncu günü başlar ve dört gün devam eder. Bu ayın onuncu gününe “nahr/zebh günü”, on-on ikinci günlerine “eyyâm-ı nahr” veya aynı günlerde hacıların Mina’da bulunmaları sebebiyle “eyyâm-ı Minâ”, on bir-on üçüncü günlerine de “eyyâm-ı teşrîk” adı verilir.
Kurban Bayramı faziletleri arasında yer alan Zilhicce ayı oldukça araştırılıyor. Peki Zilhicce ayı nedir? Zilhicce ne demek? Zilhicce ayı ne zaman? İşte ayrıntılar...
Müfessirlerin çoğunluğu, Fecr sûresinin 2. âyetinde üzerine yemin edilen on gecenin zilhicce ayının ilk on gecesi olduğu görüşündedir (Şevkânî, Fetḥu’l-ḳadîr, V, 432). İbn Abbas’ın, “Bilinen günlerde Allah’ın ismini zikretsinler” âyetinde geçen (el-Hac 22/28) “bilinen günler” ifadesini de zilhiccenin ilk on günü veya teşrik günleri diye yorumladığı nakledilir. Hz. Peygamber’in, “Allah katında ibadet edilecek -sâlih amel işlenecek- günler içinde zilhiccenin ilk on gününden daha hayırlısı yoktur” (Buhârî, “ʿÎdeyn”, 11; Tirmizî, “Ṣavm”, 52; Ebû Dâvûd, “Ṣavm”, 61); “Allah katında zilhiccenin ilk on gününde yapılan amellerden daha değerlisi yoktur; bugünlerde tesbihi çok yapın; tahmîdi, tehlîli ve tekbiri çok söyleyin” buyurduğu nakledilir (Şevkânî, Neylü’l-evṭâr, III, 354). Resûl-i Ekrem zilhiccenin ilk dokuz günü sürekli oruç tuttuğu için bu günlerde oruç tutmak müstehaptır. Yorgun düşmeleri ihtimali bulunan hacıların zilhiccenin sekizinci ve dokuzuncu günlerinde, özellikle vakfenin yapıldığı arefe gününde oruç tutmaları mekruh sayılmıştır. Resûl-i Ekrem’den nakledilen, “Kesecek kurbanı olan kimse zilhicce ayı girince kurbanını kesinceye kadar saçından ve tırnaklarından hiçbir şey kesmesin” meâlindeki hadisini (Müslim, “Eḍâḥî”, 42; Ebû Dâvûd, “Ḍaḥâyâ”, 2-3; İbn Mâce, “Eḍâḥî”, 11) dikkate alan Mâlikî, Şâfiî ve bir kısım Hanbelî fakihine göre kurban kesecek kişinin zilhicce ayı girince kurbanını kesinceye kadar saçlarını ve tırnaklarını kesmesi mekruhtur. Zilhicce ayının faziletine dair Hz. Peygamber’den nakledilen, “Ayların efendisi ramazan, saygıya en lâyık olanı da zilhiccedir” şeklindeki rivayetin (Ahmed b. Hüseyin el-Beyhakī, Şuʿabü’l-îmân, III, 355) sahih olmadığı ifade edilmiştir (M. Nâsırüddin el-Elbânî, VIII, 205).
İslâm tarihinde zilhicce ayında meydana gelen önemli olaylar arasında Birinci ve İkinci Akabe biatları (621-622), Hudeybiye Antlaşması (6/628), Hz. Peygamber’in oğlu İbrâhim’in doğumu (8/630), Hz. Osman’ın şehid edilmesi (35/656) zikredilebilir. Türk din mûsikisinde şevval, zilkade ve zilhicce aylarında genellikle güftelerinde hac, Kâbe sevgisi ve Kâbe hasreti terennüm edilen hac ilâhileri okunur. Zilhicce Osmanlı belgelerinde ”ذ“ kısaltmasıyla gösterilmiştir. Bu ayın ilk on günüyle ilgili olarak Taberânî (nşr. Ammâr b. Saîd el-Cezâirî, Amman 1429/2008) ve İbn Ebü’d-Dünyâ (nşr. Meş‘al b. Bânî el-Cibrîn el-Matîrî, Beyrut 2011) Fażlü ʿaşri ẕi’l-ḥicce, İbn Nâsırüddin ed-Dımaşkī Fażlü ʿaşri ẕi’l-ḥicce ve yevmi ʿArefe (nşr. Râşid b. Âmir el-Gufeylî, Riyad 1422/2002) adıyla birer eser kaleme almıştır.
BİBLİYOGRAFYA
Lisânü’l-ʿArab, “ḥcc” md.
Kāmus Tercümesi, I, 717.
Yahyâ b. Ziyâd el-Ferrâ, el-Eyyâm ve’l-leyâlî ve’ş-şühûr (nşr. İbrâhim el-Ebyârî), Kahire 1400/1980, s. 46, 53.
Mes‘ûdî, Mürûcü’ẕ-ẕeheb (Abdülhamîd), II, 205-208.
Ahmed b. Hüseyin el-Beyhakī, Şuʿabü’l-îmân (nşr. M. Saîd b. Besyûnî Zağlûl), Beyrut 1410/1990, III, 355.
a.mlf., Feżâʾilü’l-evḳāt (nşr. Adnân Abdurrahman Mecîd el-Kaysî), Mekke 1410/1990, s. 335-348.
Muvaffakuddin İbn Kudâme, el-Muġnî, Riyad, ts. (Mektebetü’r-Riyâdi’l-hadîse), VIII, 618-619.
Nüveyrî, Nihâyetü’l-ereb, I, 157 vd.
Kalkaşendî, Ṣubḥu’l-aʿşâ (Şemseddin), II, 376, 378-379.
Tecrid Tercemesi, III, 188-193.
Abdülganî b. İsmâil en-Nablusî, Feżâʾilü’ş-şühûr ve’l-eyyâm (nşr. Mustafa Abdülkādir Atâ), Beyrut 1406/1986, s. 58-60.
Şevkânî, Fetḥu’l-ḳadîr, V, 432.
a.mlf., Neylü’l-evṭâr, III, 354.
Cevâd Ali, el-Mufaṣṣal, VIII, 455-461.
Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercemesi ve Şerhi, İstanbul 1983, IX, 240-244.
Enîs Ferîha, Esmâʾü’l-eşhür ve’l-ʿaded ve’l-eyyâm ve tefsîru meʿânîhâ, Trablus 1988, s. 78-79, 103-104.
Amr Abdülmün‘im, eṣ-Ṣaḥîḥ min feżâʾili’s-sâʿât ve’l-eyyâm ve’ş-şühûr ve me’btüdiʿa fîhâ, Tanta 1413/1993, s. 35-40, 43, 65.
M. Nâsırüddin el-Elbânî, Silsiletü’l-eḥâdîs̱i’ż-żaʿîfe ve’l-mevżûʿa, Riyad 2001, VIII, 205.
Pakalın, III, 661-662.
Tevfik R. Topuzoğlu, “Zilhicce”, İA, XIII, 564-565.
“Ẕülḥicce”, el-Mevsûʿatü’l-ʿArabiyyetü’l-ʿâlemiyye, Riyad 1419/1999, X, 673-675.
Fahrettin Atar, “Teşrîk”, DİA, XL, 575.
ZİLHİCCENİN İLK 10 GÜNÜNDE NELER YAPILIR?
Kurban Bayramı faziletleri arasında yer alan Zilhicce ayı oldukça araştırılıyor. Peki Zilhicce ayı nedir? Zilhicce ne demek? Zilhicce ayı ne zaman? İşte ayrıntılar...
Zilhicce ayının birinden onuna (yâni Kurban Bayramının ilk gününe) kadar, her gün sabah namazlarından sonra:
10 salevât-ı şerîfe: "Allahümme salli ve sellim ve bârik alâ seyyidinâ Muhammedin ve alâ âli seyyidinâ Muhammed."
10 istiğfâr: "Estağfirullâhe'l-Azîm el-Kerîm ellezî lâ ilâhe illâ Hüve'l-Hayye'l-Kayyûme ve etûbü ileyk ve nes'elühü't-tevbete ve'l-mağfirete ve'l-hidâyete lenâ innehû hüve't-Tevvâbü'r-Rahîm."
10 tevhid: "Lâ ilâhe illallâhü vahdehû lâ şerîke leh, Lehü'l-mülkü ve lehü'l-hamdü yuhyî ve yümît ve hüve hayyün lâ yemûtü biyedihi'l-hayr ve hüve alâ külli şey'in kadîr" okunur.
ZİLHİCCE AYINDA NELER YAPMAK GEREKİR?
Zilhicce ayı oruç tutma günlerinden birisidir Senedeki faziletli günler. Ramazan ayından sonra, Arefe günü, Aşûre günü, Zilhicce ve Muharrem aylarının ilk on günleridir. Haram aylarının tamamı, oruç tutma günleridir. Bunlar faziletli günlerdir. Bu kıymetli ay ibadetle değerlendirilmelidir "Allah'ın katında, Zilhicce ayının (ilk) on günlerinden daha kıymetli günler yoktur, O günlerde Allah-ü Teala'ya çok ibadet ediniz!" Bununla birlikte bu ibadetlerle de meşgul olmak gerekir;
Kaza namazı kılmak,
Sadaka vermek,
Kur'ân-ı Kerim tilavetiyle meşgul olmak,
Tesbih namazı kılmak,
Cevşen-i Kebir, evrad-ı kudsiye ve hususen tahmidiye duasını okumak.
ZİLHİCCE ORUCU NASIL TUTULUR?
Zilhicce orucu, Zilhicce ayının başlamasıyla başlar 9. gün dahil olmak üzere oruç tutulur.
Zilhicce ayının ilk dokuz gününde oruç tutmak tavsiye edilmiştir. Zilhicce ayının 10. günü kurban bayramının ilk günüdür. Peygamberimizin zilhiccenin ilk dokuz günü oruç tutmayı sürdürdüğü rivayet edildiği için zilhiccenin ilk dokuz gününün, yani kurban bayramından önceki dokuz günün oruçlu geçirilmesi müstehaptır. Fakat sıkıntıya ve halsizliğe sebep olacağı gerekçesiyle, hacda olanların 9. günü (arefe günü) oruç tutması mekruh görülmüştür. Peygamberimiz arefe gününün faziletine ilişkin olarak “Arefe gününden daha çok Allah'ın cehennem ateşinden insanları âzat ettiği bir gün yoktur” buyurmuş , yine “Arefe günü tutulan orucun bundan önce ve sonra birer yıllık günahları örteceği Allah'tan umulur” dedi i (Müslim, Sıyâm, 196-197) nakledilmiştir.
10.GÜNÜ FAZİLETLERİ
Kurban Bayramı faziletleri arasında yer alan Zilhicce ayı oldukça araştırılıyor. Peki Zilhicce ayı nedir? Zilhicce ne demek? Zilhicce ayı ne zaman? İşte ayrıntılar...
Her kim, Zilhicce ayının ilk on günü içinde fakirlere yardım etse, Peygamberlere hürmet etmiş olur. Bu on gün içinde, her kim bir hasta ziyaret etse, Allahü teâlânın dostları olan kulların hatırını sormuş ve ziyaret etmiş gibi olur. Bu on gün içinde yapılan her ibadet, diğer günlerde yapılan ibadetlerden çok daha üstün ve pek fazla sevaba vesile olur. Bu on gün içinde din ilmi meclisinde bulunan kimse, Peygamberler toplantısında bulunmuş gibi olur. Hadîs-i şerifte buyuruldu ki: Allahü teâlâ, ibadetler içinde, Zilhiccenin ilk on gününde yapılanları daha çok sever. Bu günlerde tutulan bir gün oruca, bir senelik nafile oruç sevabı verilir. Gecelerinde kılınan namaz, Kadir gecesinde kılınan namaz gibidir. Bu günlerde çok tesbih yani Sübhanallah, tehlil yani Elhamdülillah ve tekbir yani Allahü ekber söyleyiniz!
İmâm-ı Rabbânî hazretleri, bir talebesine hitaben buyuruyor ki:
“Ramazan-ı şerifin son on günü yapamamış olduğunuz itikafın kazası olmak için niyet ederek, Zilhicce ayının ilk on günü itikaf ediniz. Böyle niyet ederek, sünnet sevabına kavuşursunuz. Bu itikafta, Allahü teâlâya, boyun bükerek, ağlayarak, sızlayarak, kusurların affı için çok yalvarınız!”
HZ. MUHAMMET AREFE GÜNÜ İÇİN NE SÖYLEDİ
Peygamberimiz arefe gününün faziletine ilişkin olarak "Arefe gününden daha çok Allah'ın cehennem ateşinden insanları âzat ettiği bir gün yoktur" buyurmuş, yine "Arefe günü tutulan orucun bundan önce ve sonra birer yıllık günahları örteceği Allah'tan umulur" dediği (Müslim, “Sıyâm”, 196-197) nakledilmiştir.