Telfik nedir, Telfik caiz midir? Diyanet İşleri Başkanlığı
Telfik sözlükte, bir kumaş parçasını diğerine yapıştırmak manasına gelir. Terim olarak ise iki veya daha fazla mezhebin birbirine zıt olan hükümlerini belirli bir fıkhî hadisede bir araya getirme ve o hükümlerden birleşik bir suret meydana getirmektir.
Telfik, sonuçta ulaşılan hükmün icmaya aykırı olup olmamasına göre ikiye ayrılmaktadır. İcmaya aykırı olan telfikte ulaşılan sonuç hiçbir fıkıh mezhebinde bulunmayan bir sonuca kişiyi ulaştırmaktadır ki bu çeşit telfik caiz değildir.
Örneğin Hanefî mezhebinde bâliğa olan bir kadın ile nikah akdinin sıhhatinde, velisinin izni şart değil iken diğer mezheplerde nikah akdinin sahih olabilmesi için velisinin izni şarttır. Mâlikî mezhebinde akit esnasında şahitlerin hazır bulunması şart değil iken diğer mezheplerde şarttır. Şâfiî mezhebinde nikah esnasında mehrin tesmiyesi şart değil iken Mâlikî mezhebinde şarttır. Bir erkek ile bir kadın bu üç mezhebin kendi işlerine gelen hükümlerini alarak, velinin izni olmaksızın, şahitsiz ve mehir belirtilmeden nikah akdi yapacak olsalar, bu üç mezhebin birbirine zıt olan hükümlerini bir akitte cem’ etmiş olurlarsa icmaya muhalif olan telfik meydana gelmiş olur.
Ancak telfikle ulaşılan sonuç fıkıh mezheplerinden birinin görüşüyle uyuşuyorsa bu çeşit telfiğin caiz olup olmaması noktasında fikir birliği yoktur.
Örneğin Mâlikî mezhebinde abdestin sıhhati için “delk”, yani uzuvların ovulması gereklidir. Şâfiî mezhebinde ise bu gerekli değildir. Fakat Şâfiî mezhebinde şehvetsiz dahi olsa bir kadına dokunmakla abdest bozulurken Mâlikî mezhebinde bozulmaz. Şu halde bir kimse bu iki mezhebin birbirlerine zıt olan hükümlerini alsa, yani uzuvlarını ovalamadan abdest alıp şehvetsiz olarak bir kadına dokunsa ve bu abdest ile namaz kılsa kıldığı bu namaz her iki mezhebe göre de abdestsiz kılınmış olur. Fakat bununla beraber kılmış olduğu bu namaz Hanefî mezhebine göre sahihtir. Çünkü Hanefî mezhebinde abdest alırken abdest azalarını ovalamak farz olmadığı gibi, bir kadına dokunmakla da abdest bozulmaz. Bundan anlaşıldığına göre meydana gelmiş bu amel, üçüncü bir mezhebe göre sahih olduğundan icmaya muhalif olmamaktadır.
Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı
