TRABZONSPOR HAKKINDA DETAYLI BİLGİ
Trabzonspor, 2 Ağustos 1967'de[2] kurulan Trabzon, Türkiye merkezli spor kulübü. Özellikle futbol şubesiyle tanınan kulüp, profesyonel futbol ligleri tarihinde şampiyon olan 5 kulüpten biri ve şampiyon olmayı başaran ilk Anadolu kulübüdür. Kulübün başkanlığını Ahmet Ağaoğlu yapmaktadır. Basketbol şubesininse ayrı bir yönetim kurulu olup; bu şubenin başkanlığını Abiş Hopikoğlu üstlenmektedir.[4][5]
Trabzonspor, güncel olarak futbol, basketbol ve hentbol dallarında birinci lig düzeyinde temsil edilmektedir. Bu dalların yanında yüzme, judo,boks,masa tenisi ve atıcılık olmak üzere bazı amatör spor dallarında da etkindir[6]. Atletizm şubesinin etkinlikleri 25 Ağustos 2008 itibarıyla,önceden Erkekler 2. Lig'de yer alınan voleybol şubesinin etkinlikleri 2016 itibarıyla durdurulmuştur.[7] Birinci lig düzeyinde kulübün toplamda 7 şampiyonluğu vardır. Bu şampiyonlukların tümü, erkeklerde 6[8] ve kadınlarda 1[9] olmak üzere futbol şubesine aittir. Trabzonspor Futbol Takımı (erkekler), şampiyon olmuş beş takımdan biri ve İstanbul dışından şampiyon olmuş ilk takımdır.[10] Bunun yanında, futbol erkek takımı armasında yıldız olan -yıldız, Süper Lig'de beş şampiyonlukta bir verilir[11]- 4 Türk takımından biridir.[8]
Uzun süre bir "futbol kulübü" olarak anılan Trabzonspor, 2008'de TB2L takımlarından Alpella'yı satın alarak, ilk kez futbol dışında bir takım sporunda ikinci lig ve üzeri bir düzenlemeye katılmaya hak kazanmıştır. Trabzonspor Basket, ikinci lige terfi ettikten iki yıl sonra (2010); Türkiye Basketbol Ligi'ne çıkmıştır. 2014-2015 sezonunda, basketbol şubesi EuroChallenge'de finale yükselerek; takım sporları baz alındığında kulüp tarihinin Avrupa kupalarındaki ilk final karşılaşmasını oynamıştır.[12]
Trabzonspor, 1984'te kentteki hentbol kulüplerini birleştirerek bir takım kurmayı planlamıştır, ancak daha sonra bundan vazgeçmiştir.[13] Bu olaydan 26 yıl sonra (2010) 24 Şubat Hentbol Takımı'nı bünyesine katarak, Türkiye Erkekler Hentbol Süper Ligi'nde etkinlik göstermeye başlamıştır. Böylece hentbol, kulüpte icra edilen üçüncü takım sporu olmuştur.
İçindekiler
Trabzonspor'un Kuruluşu, tarihcesi
Ana madde: Trabzon'da futbol
1962-63 futbol döneminde, zamanın Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı Orhan Şeref Apak, Türkiye liglerini güçlendirmek ve futbolu tüm yurda yaymak amacıyla "Ulusal Lig"lerin kurulmasına ve bu yapının il takımlarıyla desteklenmesine karar verdi.[14] Ancak, Trabzon'da süregelen İdmanocağı-İdmangücü çekişmesi, bu iki takımın birlikte olabileceği bir yapının oluşmasını oldukça güç duruma getirdi. Yapılan görüşmelere rağmen; bu iki takım birleşmeye, aynı renk ve ülkü altında mücadele etmeye uzun süre yanaşmadı.[14] Görüşmelerdeki görüş ayrılıklarının kavga boyutuna geldiği, adli soruşturmaların açıldığı toplantılar oldu.[14]
İdmanocağı birleşmeye yanaşmayınca 21 Haziran 1966'da İdmangücü, Martıspor ve Karadenizgücü takımları birleşerek kırmızı-beyaz renklerle[15] "Trabzonspor Gençlik Kulübü"nü kurdu. Bu takımın başkanlığını Ali Osman Ulusoy üstlendi. Ancak takımın ismi resmî kayıtlara "Trabzonspor 1966" olarak geçti. "Trabzonspor 1966" İkinci Lig Beyaz Grup'a alındı. Buradaki ilk yılında 10'ar galibiyet, beraberlik ve yenilgi alan Trabzonspor 1966; İdmanocağı'nın Danıştay'a açtığı dava sonucu feshedildi ve yeniden genel kurula gidildi. Bu genel kurulda takımın liglere katılabilmesi için adını "Trabzonspor" olarak değiştirmesi gerekiyordu. Federasyonun verdiği sürenin azalması ve Beden Terbiyesi Genel Müdürü Ulvi Yenal'ın birleşme olmazsa hem İdmangücü'nün hem de İdmanocağı'nın ulusal liglere alınmayacağını açıklanmasıyla bu iki kulüp daha somut adımlar atmak zorunda kaldı.[14] Yapılan görüşmelerden sonra, 2 Ağustos 1967'de İdmanocağı'nın da katılımıyla Trabzonspor; İdmangücü, Martıspor ve Karadenizgücü ortaklığıyla birlikte resmen kuruldu ve İkinci Lig'e alındı.[14]
Trabzonspor'un ilk kurmayları
Kuruluşundan itibaren uzun süre yalnızca futbol dalında etkinlik gösteren Trabzonspor'un ilk teknik direktörü Hayri Gür oldu.
Hayri Gür 1912'de Limni'de doğdu.[16] Gerçek adı Hayrettin olmasına rağmen, Hayri adıyla tanındı.[17] Yunanistan ile Türkiye arasında yapılan nüfus göçüyle birlikte İzmir-Foça'ya yerleşti.[18] Gür'ün babası; Limni'nin son belediye başkanıydı.[19] Gür İzmir'e geldikten sonra, liseyi öğretmen okulunda yatılı okuyup; Gazi Beden Eğitimi Bölümü'nden mezun oldu.[19] Almanca da öğrenen[18] Gür; Trabzon'a öğretmen olarak atandı. Beden eğitimi öğretmenliğinin yanında müzik, Almanca ve coğrafya öğretmenliği de yaptı.[17] Trabzon'a atanmadan önce Ege'de yapılan askeri bir tatbikatta, ödül kazandı. Ödülünü bizzat Mustafa Kemal Atatürk'ün elinden aldı.[19] Birçok spor dalıyla ilgilendi, Trabzon'da yerel futbol takımlarında ve Trabzonspor'da oynadı, teknik direktörlük ve antrenörlük yapıp; Trabzonspor kurulduktan sonra takımın ilk teknik direktörü oldu.[19]
Gür, 2010 Nisan ayında 98 yaşındayken ölene dek;[20] Trabzonspor'un en yaşlı divan kurulu üyesi unvanını taşıdı. Bu özelliği nedeniyle, ölmeden birkaç ay önce zamanın Trabzonspor teknik direktörü Şenol Güneş onu evinde ziyaret etti.[21] Gür'ün öldüğü hafta Trazonsporlular, Trabzonspor'un Beşiktaş ile oynadığı maça kollarında siyah kurdele ile çıktı.[22] Ölümünün ardından, Trabzon-Pelitli'de yapılan ve Trabzonspor Basketbol'un maçlarını oynayacağı spor salonuna, onun adı verildi.[23]
Ayrıca Gür, Trabzonspor'un maçlarını oynadığı Hüseyin Avni Aker Stadyumu'nun adının belirlenmesini sağlayan kişi oldu. Stada ad vermek için valilikte yapılan toplantıda; stadın yapılması için önemli katkıları bulunan, zamanın Trabzon Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Asbaşkanı ve Trabzon'un ilk beden eğitimi öğretmeni Avni Aker'in adının stada verilmesini sağladı.[19][24][25]
Trabzonspor'un ilk başkanıysa, Ali Osman Ulusoy oldu. Ulusoy, 1966'da kurulup Danıştay kararıyla dağıtılan takımda başkan olsa da, genel kurul sonrasında kurulan takımda başkanlık görevini Rıfat Dedeoğlu ile birlikte yürüttü. Ulusoy'un 1970'te başkanlığı bırakmasından sonra yeniden başkanlık görevine getirilen Dedeoğlu, bir süre de Trabzonspor Divan Kurulu Başkanlığı yaptı ve[26] 6 Kasım 2004'te vefat etti.[27]
Trabzonspor'un Başkanları
Trabzonspor başkanları listesi
Spor sezonlarına göre bugüne kadar görev yapmış Trabzonspor başkanları, aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
1967-68 Ali Osman Ulusoy
1968-69 Rıfat Dedeoğlu
1969-70 Ali Osman Ulusoy
1970-71 Rıfat Dedeoğlu
1971-72 Suat Oyman
1972-75 Salih Erdem
1975-80 Şamil Ekinci
1980-81 Celal Ataman
1981-82 Mustafa Günaydın
1982-88 M. Ali Yılmaz
1988-89 Mazhar Afacan
1989-92 M. Ali Yılmaz
1992-94 Sadri Şener
1994-97 Faruk Özak
1997-2000 M. Ali Yılmaz
2000-03 Özkan Sümer
2003-06 Atay Aktuğ
2006-08 Nuri Albayrak
2008-13 Sadri Şener
2013-15 İbrahim Hacıosmanoğlu
2015-18 Muharrem Usta
2018- Ahmet Ağaoğlu
Trabzonspor'un Renkleri
Trabzonspor'un renkleri açık mavi ve koyu bordodur. Alternatif renk, bir dönem turuncu olarak kullanılmış, sonra ise hamsinin rengi olan gri alternatif renk olarak kabul edilmiştir.[40]
Trabzonspor'un renkleri koyu bordo ve açık mavidir.[14]
Trabzonspor'un kuruluş aşamasındaki en önemli sorunlardan biri de renklerdi. Takımın iskeletini teşkil eden; İdmanocağı ve İdmangücü takımları, takıma kendi renklerinin verilmesini istedi. Hatta 1966'da İdmanocağı'nın önderliğinde kurulan ve Danıştay kararıyla feshedilen Trabzonspor 1966'ya kırmızı-beyaz renkler verilmişti.[15] Ancak; bu iki takımın (İdmanocağı ve İdmangücü) birleşmeye karar verilmesiyle, yeni renkler bulma gereksinimi doğdu ve bordo-mavi renklere karar kılındı.[14]
Trabzonspor'un renklerini; Trabzon'un simgesi olan hamsinin gözünün bordomsu duruşu ve teninin mavimsi grisinden aldığı veya iki takımın (İdmangücü ve İdmanocağı) birer renk seçmesiyle aldığı gibi iddialar olsa da[41]; Trabzonspor renklerini, kurulduğu dönemde İngiltere'nin en başarılı takımlardan biri olan Aston Villa'dan aldı. Eski Kulüp Başkanı Şamil Ekinci, İngiltere'den gelirken; Aston Villa'nın formalarını getirmiş ve Trabzonspor ilk yıllarında Aston Villa'nın Trabzonspor Logosu takılmış formalarıyla mücadele etmiştir. Bundan dolayı, Trabzonspor'un renklerinden olan mavi, açık mavidir. Bunun sonucu olarak, bir dönem formaların koyu mavi ile tasarlanması; bazı kesimlerin tepkisine neden olmuştur.[42]
Trabzonspor 2010'a dek alternatif renk olarak turuncuyu kullanmıştır. Ancak 2010 yılında alınan bir kararla, hamsi rengi olan grinin ikincil (alternatif) renk olarak kullanılmasına karar verilmiştir.[40]
Arma
Trabzonspor; takımın kısaltması olan "TS" ibaresinin bordo zemin üzerine birleşik yazı karakteriyle mavi olarak yazılmasıyla oluşan takım logosunu kullanmaktadır.[43] T ve S karakterlerinin birleştiği noktada takımın kuruluş yılı olan 1967 ibaresi vardır. Ayrıca TS ibaresinin üzerinde spor dallarını temsilen bir top figürü, oval dikdörtgen şeklinde olan ana gövdenin üst tarafında ise takımın 6 şampiyonluğunu belirten sarı renkte bir yıldız bulunmaktadır. Arma, 16 Mayıs 2003'te kulüp adına tescil edilmiştir.[44]
Trabzonspor'un Başarıları
Süper Lig [107]
Şampiyonluk (6): 1975-76, 1976-77, 1978-79, 1979-80, 1980-81, 1983-84
İkincilik (8): 1977-78, 1981-82, 1982-83, 1994-95, 1995-96, 2003-04, 2004-05, 2010-11a
aNot: Kulüp, 2010-2011 sezonunda şike yapılmasını gerekçe göstererek tek taraflı olarak 2010-2011 sezonunu, kulübün 7. Süper Lig şampiyonluğu olarak ilan etmiştir.[96] Ancak, TFF'ye göre bu yıl Trabzonspor ligi 2. bitirmiştir.
Türkiye Kupası
Şampiyonluk (8): 1976-77, 1977-78, 1983-84, 1991-92, 1994-95, 2002-03, 2003-04, 2009-10
İkincilik (5): 1974-75, 1984-85, 1989-90, 1996-97, 2012-13
Türkiye Süper Kupası
Şampiyonluk (8): 1976, 1977, 1978, 1979, 1980, 1983, 1995, 2010
İkincilik (3): 1981, 1984, 1992
Başbakanlık Kupası
Şampiyonluk (5): 1975-76, 1977-78, 1984-85, 1993-94, 1995-96
İkincilik (6): 1976-77, 1989-90, 1990-91, 1992-93, 1996-97, 1997-98
İkinci Lig Kırmızı Grup
Şampiyonluk (1): 1973-74
Kadınlar 1. Ligi
Şampiyonluk (1): 2008-2009
Avrupa Kupaları
Trabzonspor'un Avrupa tarihi
Trabzonspor; UEFA Şampiyonlar Ligi'ne 9, UEFA Kupa Galipleri Kupası'na 3, UEFA Avrupa Ligi'ne 17, UEFA Intertoto Kupası'na ise 2 kez katılmıştır.
Trabzonspor, 1975-76 sezonunda ligde şampiyon olarak[54] ertesi sezon ilk kez bir UEFA organizasyonuna (Şampiyon Kulüpler Kupası) katılmaya hak kazandı. Avrupa'da ilk maçını İzlanda temsilcisi ÍB Akraness ile oynayan ve bu takımı eleyen bordo-mavili takımın Avrupa arenasındaki ilk golünü Necmi Perekli attı.[109] IA Akranes'ı eleyen Trabzonspor, ikinci turda Liverpool FC ile eşleşti. Trabzon'daki ilk maçı 1-0 kazanan Trabzonspor, İngiltere'de elenmekten kurtulamasa da; Şampiyon Kulüpler Kupası'nı kazanan Liverpool'a, o sene Avrupa maçlarındaki tek yenilgisini tattırdı.[110] Trabzonspor'un Avrupa arenasındaki en büyük başarısı UEFA Kupası 3. Turu olsa da; tarihi boyunca Olympique Lyonnais ve Aston Villa gibi önemli Avrupa kulüplerini eledi. FC Internazionale Milano, Liverpool ve FC Barcelona gibi Avrupa'da şampiyonluklar yaşamış takımları yenmeyi başardı.[111][112] Trabzonspor, 2011-2012 futbol sezonu öncesi Şampiyonlar Ligi'ne katılmak için ön eleme oynayıp, Benfica'ya elenmesine rağmen[113]; TFF; UEFA'nın isteğiyle (2011 Türkiye futbolu şike soruşturması nedeniyle) Fenerbahçe'yi Şampiyonlar Ligi'nden men etti[114] ve Trabzonspor ilk kez Şampiyonlar Ligi grup müsabakalarına davet edildi.[115] Trabzonspor; Şampiyonlar Ligi gruplarındaki ilk maçına 14 Eylül, 2011'de çıktı ve Giuseppe Meazza Stadyumu'nda Inter ile oynanan bu maçı Ondřej Čelůstka'nın golüyle 1-0 kazandı.[116]
Trabzonspor Avrupa'daki en farklı galibiyetini 2007 yılında 6-0 ile Vllaznia Shkodër karşısında alırken,[117] en farklı mağlubiyetini 1990-91 sezonunda 7-2'lik sonuçla FC Barcelona karşısında aldı.[112]
