Türkiye, insani gelişmede 40'lara çıkabilir"

İNSANİ Gelişme Endeksi'nde Türkiye'nin 64'üncü basamağa çıkmasını değerlendiren İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi (İZÜ) İşletme ve Yönetim Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İbrahim Güran Yumuşak, "Son dönemde ülkemizin yaptığı hamlelerle şimdiye kadar aldığımız en yüksek değer ulaştık. Bu gelecek dönemde daha da yükseleceğimizi gösteriyor. Küçük gelişmelerle birkaç yıl içerisinde 40,45'lere çıkabiliriz" dedi. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından düzenli olarak yayımlanan, İnsani Gelişme Endeksi'ni içeren "İnsani Gelişme Endeksleri ve Göstergeleri: 2018 İstatistiksel Güncellemesi" geçtiğimiz hafta yayımlandı. Türkiye'nin bu indeksteki sıralaması 90'a kadar düşmüşken bu yıl 188 ülke arasında 14 basamak yükselerek 64'üncü oldu. "AVRASYA BÖLGESİ'NDE EN FAZLA YÜKSELEN ÜLKE TÜRKİYE" Türkiye'nin sıralamada elde ettiği bu başarıyı değerlendiren İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi (İZÜ) İşletme ve Yönetim Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İbrahim Güran Yumuşak, " Ülkelerin gelişmişliğini gösteren en önemli gösterge kişi başına düşen milli gelir. Ama bu gelişmişlik, kalkınmışlık seviyesi eğitim ve sağlık gibi başka unsurları da içeriyor. Türkiye, bu sonuçla yüksek insani gelişme kategorisinde yer aldı ve Avrasya bölgesinde sıralamada en fazla tırmanış gösteren ülke oldu. Gelir sıralamasına göre Türkiye 51'inci sırada yer alarak Rusya, Yunanistan, Romanya, Hırvatistan ve Kazakistan'ın önüne geçti" diye konuştu. SAĞLIK,EĞİTİM VE GELİR DİKKATE ALINIYOR Raporun 1990'yılından beri yayımlandığını ifade eden Prof. Dr. Yumuşak, "İnsani gelişme, sadece ekonomik zenginliğinin değil, insan hayatının zenginliğinin ve seçeneklerinin artırılması olarak tanımlanmakta ve 1990 yılından itibaren UNDP tarafından İnsani Gelişme Raporları yayınlanmaktadır. İnsani Gelişme Endeksi ise ülkeleri sağlık, eğitim ve gelir olmak üzere insani gelişmenin temel boyutlarında kaydettikleri ilerlemeye göre sıralayan en önemli gelişme göstergelerden biri olarak kabul edilmektedir" dedi. "TÜRKİYE'DE ORTALAMA YAŞAM SÜRESİ 76 YILA ÇIKTI" Endeksin 1990 yılından bu yana ölçüldüğünü ve bu yıl sıralamadaki yükselmenin temel nedenin kişi başına düşen gelirdeki artış olduğunu dile getiren Prof. Dr. Yumuşak, " 2018 güncellemesine göre Türkiye'de Satın Alma Gücü Paritesine göre hesaplanmış kişi başına düşen milli gelir 24 bin dolar oldu, bu gelir seviyesinde 51'inci sırada eğitim ve sağlık dahil olunca 64'üncü sıraya geriliyor. Yani Türkiye bu gelir seviyesindeki ülkelere göre eğitim ve sağlık göstergesi daha düşük. Bu gelişmelerin önümüzdeki yılarda da devam edeceğini düşünüyorum. Ortalama eğitim süresi 8 yıl iken beklenen eğitim süresi 15.2 yıla yükseldi. Türkiye'de ortalama yaşam süresi ise 76 yıla çıktı. Bundan sonraki dönemde de eğitim göstergeleri yükselmeye devam edecek. Kadınların yaşam süresi 80, erkeklerin 75 civarında. Program sadece geliri değil, gelişmişliğin, kalkınmışlığın insani yönünü de dikkate alarak sıralama yapıyor" ifadelerini kullandı. "10 YILDA ÖNEMLİ GELİŞMELER YAŞANDI" Cinsiyet eşitsizliğinde gerileme olduğunu söyleyen Prof. Dr. Yumuşak, " Cinsiyet eşitsizliğinde hem gelir hem de eğitimde kadınların daha geride olmaları nedeniyle Türkiye 69'uncu sıraya geriledi. Ama son 10 yılda bu konuda önemli gelişmeler yaşandı. Kızların son dönemde okullara devamı artıkça fark giderek azalacaktır. Eşitsizlik hesaba katıldığında ise Türkiye'nin İGE değeri yüzde 15,4 kayba uğramaktadır. Bu durum, eğitim, sağlık ve gelir göstergelerinde kadınların eşitsiz olduğunu göstermektedir. Bu endeks üreme sağlığı, kadının güçlendirilmesi ve ekonomik etkinlik değerleri üzerinden hesaplanıyor" diye konuştu. İLK SIRALARDA YER ALAN ÜLKELER Küçük gelişmelerle sıralamanın birkaç yıl içinde 40'lara çıkacağını belirten Prof. Dr. Yumuşak, "2018'de en yüksek İnsani Gelişme Endeksi değerine sahip olan ülkeler Norveç, İsviçre,İzlanda ve Avustralya olurken, en düşük değere sahip olan ülkeler ise Güney Sudan,Orta Afrika Cumhuriyeti,Benin ve Nijer oldu. Son dönemde ülkemizin yaptığı hamlelerle 64'üncü basamağa çıkması ki şimdiye kadar aldığımız en yüksek değer, gelecek dönemde de daha da yükseleceğimizi gösteriyor. Küçük gelişmelerle rahatlıkla bu sıralama 40,45'lere birkaç yıl içerisinde çıkabileceğimizi ümit ediyorum" ifadelerini kullandı. ULUSLARARASI BİLGİ, EKONOMİ VE YÖNETİM KONGRESİ FAS'TA 15'inci Uluslararası Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi'nin bu yıl nisan ayında Fas'ta yapılacağını aktaran Prof. Dr. Yumuşak, "Biz bu konuların tartışıldığı bir kongre düzenliyoruz. Bu yıl kongrenin inceleme alanı da insani gelişme, beşeri kalkınma ve bilgi ekonomisi. Bu alanda sadece Türkiye'den değil dünyanın farklı noktalarından uzman hocalar katılacak. Kongre dünyada bu alanda sürekli yapılan tek kongre" dedi.