Urartulara ait iskeletlerde çürük diş çıkmadı

Van'ın Çavuştepe Kalesi'ndeki nekropolde sürdürülen arkeolojik kazılarda Urartulara ait yeni bilgilere ulaşılmaya devam ediliyor. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, şu ana kadar bulunan iskeletlerden hiçbirinin dişinde bir çürüğe rastlamadıklarını ve bilim insanı olarak bu durumun kendilerini çok şaşırttığını söyledi.

YYÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu başkanlığında antropolog, arkeolog, sanat tarihçi ve restoratörlerden oluşan 17 kişilik ekip, Van'da Urartu Kralı 2'nci Sarduri tarafından yaptırılan, 2 bin 750 yıllık Çavuştepe Kalesi'nde ve nekropoldeki kazı çalışmalarında önemli bulgular ortaya çıkarıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izniyle yürütülen çalışmalarda, Urartular'ın sosyal yaşantısı, ölü gömme adetleri ve inançlarına ilişkin önemli bulgulara ulaşılıyor. Kazıda bulunan iskeletlerle ilgili de çeşitli incelemeler yapılıyor. Şu ana kadar 55 iskeletin ortaya çıkarıldığı alanda bilim insanlarını en çok şaşırtan olay ise bulunan iskeletlerde çürük dişe rastlanmaması. Bölgede çalışma yürüten Antropolog Doç. Dr. Hakan Yılmaz'ın konu ile ilgili çalışma​​​​​​​larının sürdüğünü belirten Prof. Dr. Çavuşoğlu şöyle konuştu:

"Buradaki arkeolojik çalışmaların antropolojik olarak söylemek gerekirse en önemli verilerinden bir tanesi, üzerlerindeki çalışmalar halen sürüyor ve ölüm sebepleri belki araştırılacak. Ölüm sebepleriyle birlikte boyları, hangi iş yaptıklarını ki bazılarının çok ağır işte çalıştıklarını bize gösteren bulgular var. Bunlar üzerine daha detaylı çalışmalar gerçekleştiriliyor. Beslenmesiyle alakalı veriler ortaya çıkacak, yani özellikle bu çalışmalar devam edecek. Dişlerinin çok sağlam olduğunu gördük. Dişlerinin neredeyse hiç çürük olmadığına şahit oluyoruz. Şu ana kadar hiç çürük diş bulmadık. Sadece bir tanesinde çok küçük bir çürük diş çıktı şimdiki verilerimize göre." 

Bu verilerin Urartuların çok sağlıklı beslendiklerini gösterdiğini belirten Prof. Dr. Çavuşoğlu, "Kemik yapılarının çok güçlü olduğunu özellikle söylüyor Doç. Dr. Hakan Yılmaz hocamız. Bu da süt ve süt ürünleriyle yani doğal beslenmenin vermiş olduğu bir kalsiyum içerikli bir beslenmenin de olduğunu söyleyebiliriz. Bu da hayvancılıkla alakalı olduğunu bize gösteriyor. Buradaki insan iskeletlerinin beslenme türlerinden, hastalıklarına varıncaya kadar çalışmalar var. Bunlar ön bilgi sadece, ama devam ettikçe çok daha detaylı bilgilere ulaşılmış olacak. Şu an tamamlanan bir çalışma yok çünkü her gelen veri yeni bir şeyi tetikliyor" dedi.

'İLK DEFA BÖYLE BİR NEKROPOL AÇILIYOR'

Çavuştepe Kalesi'ndeki nekropolün Urartu arkeolojisi açısından çok önemli olduğunu söyleyen Prof. Dr. Çavuşoğlu, "Çünkü Urartu Arkeolojisi açısından ilk defa böyle bir nekropol açılıyor. Bu nekropol şimdiye kadar oda mezar şeklinde açılmıştı ama açık alanda bu kadar hepsinin bir arada olduğu ilk defa orta yere çıkıyor. Bu yüzden her yeni bilgi, yeni ilaveleri getiriyor. Urartu ölü gömme adetleri hakkında bize yeni veriler söylüyor. Urartu'nun ölü gömme adetlerini biliyorduk ama bir alan içerinde hepsini bir arada bulma imkânına sahip olduk. Ve daha rahat bir şekilde değerlendireceğiz" diye konuştu.