Zeytinburnu depreme dayanıklı mı? Zeytinburnu'nda deprem riski nedir? 2000 yılı öncesi ve sonrası kaç bina var?

Kahramanmaraş’ta 9 saat arayla meydana gelen iki büyük deprem sonrası, uzmanlar olası İstanbul depremine dikkat çekti. 1999 depreminden büyük yara alan İstanbul’da olası bir deprem için bir çok senaryo hazırlandı.

Bu çerçevede İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü ile birlikte İstanbul'un Zeytinburnu Olası Deprem Kayıp tahminleri Kitapçığı yayınladı. Kitapçıkta bir çok senaryo ele alındı.

Kitapçıkta yer alan bilgilere göre bu risk haritasında deterministik yaklaşım baz alındığı kaydedilirken Mw= 7.5 büyüklüğündeki deprem senaryosu kullanılarak sonuçlar oluşturulduğu aktarıldı.

Zeytinburnu’nda 2000 yılı öncesi ve sonrası kaç bina var?

Bina envanteri derlenmesi için gerekli olan veriler İBB kurumsal mekânsal bilgi altyapısından CBS tabanlı olarak temin edilmiştir. Bina verileri CBS tabanlı alan geometrisi olup, ITRF96TM30 koordinat sistemindedir

Zeytinburnu için yayınlanan rapor bina yapım yılı 1980 öncesi yüzde 16 ile 2 bin 7594 adet bina, 1980-2000 arası yüzde 63 ile 10 bin 103 bina, yapım yılı 2000 sonrası ise yüzde 21 ile 3 bin 303 adet bina olduğu görülüyor.

Aşağıdaki raporda ise binaların kaç katlı olduğunu gösteren bir veri gösteriliyor.

Zeytinburnu depreme dayanıklı mı?

Yayınlanan kitapçıkta 7.5 şiddetinde bina yapım yılı baz alınarak oluşturulan risk analizinde aşağıdaki tabloya yer verilmiştir. Raporda Zeytinburnu genelinde çok ağır hasarlı 510, ağır hasarlı 1025, orta hasarlı 3 bin 799, Hafif hasarlı ise 6 bin 335 şeklinde yer aldı.

Mahalle mahalle daha detaylı bilgi için aşağıdaki tablo paylaşılmıştır.

MAHALLE ADI	ÇOK AĞIR HASARLI	AĞIR HASARLI	ORTA HASARLI	HAFİF HASARLI
BEŞTELSİZ	43	89	354	622
ÇIRPICI	49	98	357	572
GÖKALP	31	62	253	456
KAZLIÇEŞME	25	44	126	182
MALTEPE	62	125	378	513
MERKEZEFENDİ	29	60	216	369
NURİPAŞA	39	77	308	529
SEYİTNİZAM	37	92	363	592
SÜMER	41	80	319	561
TELSİZ	72	133	470	801
VELİEFENDİ	39	80	309	530
YENİDOĞAN	17	33	135	234
YEŞİLTEPE	26	52	211	374
TOPLAM	510	1.025	3.799	6.335

Zeytinburnu'nda ne kadar can kaybı olur?

Bu çalışmada can kaybı ve yaralanma hesaplarında, HAZUS-MH MR4 (2003, ve daha önceki HAZUS versiyonları) yaklaşımı kullanılmıştır. Bu yöntem bina hasarı ile ölüm ve yaralanmalar arasında doğrudan ilişki kurmaktadır.

MAHALLE ADI	CAN KAYBI SAYISI	AĞIR YARALI SAYISI	HASTANEDE TEDAVİ SAYISI	HAFİF YARALI SAYISI
BEŞTELSİZ	56	31	147	268
ÇIRPICI	77	43	202	360
GÖKALP	45	24	118	215
KAZLIÇEŞME	13	8	36	68
MALTEPE	15	8	44	81
MERKEZEFENDİ	39	24	105	193
NURİPAŞA	66	37	173	314
SEYİTNİZAM	51	28	134	246
SÜMER	87	47	229	414
TELSİZ	84	48	223	400
VELİEFENDİ	66	38	175	317
YENİDOĞAN	24	13	63	114
YEŞİLTEPE	45	25	118	216
TOPLAM	668	374	1.767	3.206

HAZUS-MH MR4 (2003) yöntemi kapsamında, her bir yaralanma derecesine tekabül eden bina sakinlerinin yaralanma oranları, binaların hasar derecelerine göre değişik bina sınıfları için sunulmaktadır. Bu oranlar gözlemsel verilere ve verinin olmadığı durumlarda uzman yorumuna dayanmaktadır. Her bir bina sınıfı için, her bir hasar seviyesindeki bina sayısı bu tür binalarda bulunan ortalama nüfus ve ilgili bina sakinlerinin yaralanma oranı ile çarpılarak ilgili yaralanma seviyesindeki kişi sayısı tahmin edilir.

Kullanılan tüm modellerin mevcut bilgi birikimi ve gözlemleri yansıttığı ancak deprem can kaybı ve yaralanmalarındaki büyük belirsizlikler nedeniyle hata payları içerebileceği ifade edilmelidir.

Zeytinburnu geçici barınma risk analizi

Deprem nedeni ile meydana gelen bina hasarlarının en önemli sonuçlarından birisi, binaların sağladığı en temel ihtiyaç olan barındırma özelliğini kaybetmeleridir. Bu nedenle bir senaryo depremi sırasında oluşabilecek bina hasarlarının tahminini takiben kullanılamayacak durumda olan konutlarda ikamet eden hane sayısı ile ilişkili olarak, acil barınma ihtiyacı konusunda değerlendirmeler yapılabilir. 1999 Kocaeli depremi sonrasında, bina hasarı ve barınma ihtiyacına dair İstanbul’da da gözlemlenen en önemli husus, depremin hemen sonrasında, hasarlı olmasa dahi insanların binalara girmekten ve orada yaşamaktan korkmasıdır. Bu nedenle, depremi takip eden ilk günlerde, azımsanmayacak ölçüde bir barınma ihtiyacı olacaktır.

MAHALLE ADI	GEÇİCİ BARINMA İHTİYACI HANE SAYISI
BEŞTELSİZ	2.291
ÇIRPICI	2.760
GÖKALP	1.111
KAZLIÇEŞME	346
MALTEPE	181
MERKEZEFENDİ	2.617
NURİPAŞA	3.220
SEYİTNİZAM	2.363
SÜMER	5.682
TELSİZ	1.094
VELİEFENDİ	3.400
YENİDOĞAN	1.715
YEŞİLTEPE	4.250
TOPLAM	31.030

Olası İstanbul depremi sonrasında bu tür acil barınmaya ihtiyaç duyacak olan aile sayısının tahmininde, çok ağır, ağır ve orta hasarlı konut türü binalardaki hane sayısı kullanılmıştır. Bu doğrultuda Mw=7.5 senaryo depremi için Zeytinburnu ilçesi geçici barınma ihtiyacı mahalle bazlı değerleri Tablo 5-4 ve dağılım haritası, Şekil 5-14’te verilmiştir.

Zeytinburnu Deprem Riski Nedir, Zemin Sağlamlığı Nedir?

Bu raporun yayınlamasıyla Zeytinburnu’te hangi mahallelerin zemininin daha sağlam olduğu da ortaya çıktı. Aşağıdaki tabloda mavi daha sağlam, kırmızı ise daha kötü zemini ifade etmekte olduğu gözüküyor.

Kaynak: Bu sayfada yer alan tüm istatistiksel veriler İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin yayınladığı "Zeytinburnu Olası Deprem Kayıp Tahminleri Kitapçığı"'ndan elde edilen verilere dayandırılarak yayınlanmıştır.