Boşanmada eş ve çocuk için ödenen aile yardım ödeneği ne olur?

ÖZET: Boşanma halinde eş ve çocuk için ödenen aile yardımı ödeneği hk. (07/06/20139311)

... Üniversitesinde memur olarak çalışmakta olduğunuzu, eşinizden boşandığınızı ve bir çocuğunuzun velayetinin eşinize diğerinin ise size verildiğini, eşiniz ve velayeti anneye verilen çocuğunuz için almakta olduğunuz aile yardımı ödeneğinin kesildiğini ve eski eşinizin de çalışmadığını belirterek, kesilen aile yardımı ödeneğinin size ya da eski eşinize ödenmesi gerektiği hususunu içeren ilgi yazı ekinde alınan dilekçe incelenmiştir.

Bilindiği üzere 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 202 nci maddesinde; “Evli bulunan Devlet memurlarına aile yardımı ödeneği verilir.

Bu yardım, memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi için 1500, çocuklarından herbiri için de 250 gösterge rakamının (72 nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek miktar üzerinden ödenir. Eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği çocukları için yapılan aile yardımı ödeneği daha düşük ise, yalnız aradaki fark ödenir. Bu fıkrada yer alan gösterge rakamlarını 3 katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Dul memurların çocukları için yukarıki fıkralar hükmü uygulanır.

Boşanma veya ayrılık vukuunda mahkeme bu yardımın hangi tarafa ve ne oranda verileceğini de kararında belirtir.

Devlet memurunun, geçimini sağladığı üvey çocukları için de bu ödenek verilir.” hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan Mezkur Kanunun 205 nci maddesinde; “Memur, eş için ödenen aile yardımı ödeneği hakkını eşinden boşanma veya eşinin ölümü, çocuk için ödenen yardım ödeneği hakkını da çocuğun ölümü veya 206 ncı maddedeki hallerin vukuunu takip eden ay başından itibaren kaybeder.” hükmüne yer verilmiştir.

Bu itibarla, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda eşiniz için ödenen aile yardımı ödeneği hakkını eşinizden boşanma halinin vukuunu takip eden ay başından itibaren kaybettiğiniz, çocuğunuz için almakta olduğunuz aile yardımı ödeneğini ise boşanma veya ayrılık vukuunda mahkeme bu yardımın hangi tarafa ve ne oranda verileceğini de kararında belirteceği hüküm altına alındığından, eski eşiniz için aile yardımı ödeneği alamayacağınız, velayeti eşinizde bulunan çocuğunuz için aile yardımı ödeneği hakkında ise mahkeme kararına riayet etmeniz gerektiği mütalaa edilmektedir.

Belediyede Devlet memuru statüsünde çalıştığınızı ve boşanma nedeniyle velayeti size verilen bir çocuğunuz olduğunu belirterek aile yardımı ödeneğinden yararlanmayı talep ettiğiniz ilgi yazı eki 02/01/2014 tarihli dilekçe incelenmiştir.

Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Aile Yardımı Ödeneği” başlıklı 202 nci maddesinde yer alan “Evli bulunan Devlet memurlarına aile yardımı ödeneği verilir.

Dul memurların çocukları için yukarıki fıkralar hükmü uygulanır.

Boşanma veya ayrılık vukuunda mahkeme bu yardımın hangi tarafa ve ne oranda verileceğini de kararında belirtir.

Devlet memurunun, geçimini sağladığı üvey çocukları için de bu ödenek verilir.” hükmü ile evli bulunan memura eşi için ancak her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmaması veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almaması durumunda aile yardımı ödeneği verileceği, çocuk için yapılan aile yardımı ödeneğinin boşanma veya ayrılık halinde hangi tarafa ve ne oranda verileceğinin ise mahkemenin kararında belirtileceği hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, mezkur Kanunun “Aile yardımı ödeneğine hak kazanma” başlıklı 204 üncü maddesinde “Memur, eş için ödenen aile yardımı ödeneğine evlendiği; çocuk için ödenen yardıma da çocuğunun doğduğu tarihi takip eden ay başından itibaren hak kazanır.” hükmüne, “Aile yardımı ödeneği hakkını kaybetme” başlıklı 205 inci maddesinde de “Memur, eş için ödenen aile yardımı ödeneği hakkını eşinden boşanma veya eşinin ölümü, çocuk için ödenen yardım ödeneği hakkını da çocuğun ölümü veya 206 ncı maddedeki hallerin vukuunu takip eden ay başından itibaren kaybeder.” hükmüne yer verilmek suretiyle memurun eş için ödenen aile yardımı ödeneğine evlenme halinde hak kazanacağı, boşanma halinde ise söz konusu hakkı kaybedeceği hüküm altına alınmıştır.

Öte yandan, kamu kurum ve kuruluşlarında yapılan harcamalarda ödeme belgesine bağlanacak kanıtlayıcı belgeleri düzenleyen ve 31/12/2005 tarihli ve 26040 (3. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Merkezî Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin “Sosyal yardımlar” başlıklı 12 nci maddesinde “Kamu personeline yapılacak sosyal yardım ödemelerinde, ödemenin çeşidine göre aşağıda belirtilen belgeler aranır.

b) Aile yardımı: Aylıklarla birlikte ödenen bu yardım, personelin ilk işe girişinde alınacak Aile Yardımı Bildirimine dayanılarak ödenir. Bu bildirim, personelin aile yardımından yararlanan eş veya çocuk durumunda meydana gelen değişiklikler ile yer değiştirme suretiyle atama halinde yenilenir. Bildirimler, ödeme belgesinin Sayıştaya gönderilecek nüshasına eklenir.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; eş için verilen aile yardımı ödeneği hakkı boşanma halinde kaybedildiğinden söz konusu ödenekten yararlanma imkanınızın bulunmadığı, çocuk için yapılan aile yardımı ödeneğinin boşanma halinde mahkeme kararında belirtildiği üzere ödenmesi gerektiği, mahkemenin çocuğun bakımını bir tarafa bıraktığı ve yardımın oranına ilişkin karar vermediği durumlarda ise söz konusunu yardımın çocuğun bırakıldığı tarafa yapılması gerektiği, Merkezî Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği hükmü uyarınca Aile Yardımı Bildirimi verilmesi halinde çocuk için verilen aile yardımı ödeneğinden faydalanılabileceği değerlendirilmektedir.